larunbata, maiatza 04, 2019

Lafittek aipatutako "...arren" horretan ere, obviatu daiteke aditza

Aurreko sarreran jasotzen genuén Lafitteren aipu bat non gramatikari horrek ohartarazten zigun ze "nahiz..." estruktura prepositibo kontzesiboak ez du behar beti ere aditzik, joan daitekelarik gabé aditzik batere, esan nahi baita aditza eliptiko doalarik.

Oraingoan gaineratu nahiko genuke ze Lafittek aipatutako beste estruktura kontzesiboan ere, alegia "...arren" estruktura postpositibo horretan, hor ere obviatu daitekela aditza, baldin kontextu komunikatiboak hala ahalbidetu. Ikus, adibidez, ondorengo erabilera ganik Orixe:
Ango musika errian, dena, / aire berri biurturik. / Gaur Plazaolak isillarazi, / trena arren ere, damurik. "Desgraciadamente, aunque haya comodidad de tren". Or Eus 193. [OEH]
edo Felix Bilbaoren ondoko hau:
Peru, ostera, Bartoloren urtekerak arren, baiezkoan egoan oraindiño: bildurtuko ebalakoan. Bilbao IpuiB 183. [OEH]
zeinetan "...arren" esapideak ez duen eramaten aditzik, antzera nola aurreko sarreran "nahiz..." esapideak ez zuen eramaten batere aditzik. Jakina, hor, orobat erabil litezké aditz ez-jokatuak, eta esan gabe doa, aditz jokatuak ere.

Esan nahi baita ze aukera zabala izaten da afin eman aditz osoa, edo aditz ez-jokatua, edota aditzik ez emateko ere, aukeran. Ez ditzagun galdu aukera horiek, esan nahi baita mekanismo linguistiko horiek.