Dio Erramun Gerrikagoitiak an bere erantzuna ki nire
atzoko sarrera:
Niretzat argui dago zer diren contractioneac baina ez zer diren errazpideac nahiz-ta ikusi arguiro dagoela hitz (neologismo?) hori formatua kin erraz +
bide. Baina ez zait ethorten hitz horrequin cerebrora ezelaco concepturic behintzat niri. Nola esaten ahal litzateque hori conceptua gaztelaniaz, frantzesez edo inglesez?
Zeren
errazpideac interpreta litezque modu sobera zabal eta lausotuan so
eguinic soilic interpretationeari e analysis etymologicoa e bere
parteac, erraz eta bideac, ezen bideac dutenac bide emaiten
erraztasunari. Baina da interpretatione sobera lausoa.
Nik, "
errazpide" hitza erabiltze
an, kontuan izan dut bere
esangura orokorra:
errazpideak =
errazteko bideak, non sartu nahi izan ditut bide guztiák ki
erraztu produkzio fonikoa, eta non sartzen diren
oso nagusiki kontrazioak baina non bádiren beste aukera batzuk ere.
Dio Trask hizkuntzalariak an bere
A Dictionary of Phonetics and Phonology (1996:92)
contraction: Any phonological process in which a word or (more commonly) a sequence of words is reduced by the removal of some internal material, possibly with the application of some further phonological processes. Paradigm cases include the reduction of I am to I'm, of she would have to she'd've, and of ever to the "poetic" e'er. The label is often applied also to more complex cases such as the (obligatory) reduction of French de le to du. [R.L. Trask, 1996:92]
Wikipediak dio:
A contraction is a shortened version of the written and spoken
forms of a word, syllable, or word group, created by omission of
internal letters and sounds.
Hortaz, kontrazioetan hitz klaveak liraké
removal edo
omission, baina gauza da ze bádira (ustezko) kontrazioak non
ez den gertatzen
laburtzerik, baizik bestelako transformazio
erraztailerik. Horixe gertatzen da, adibidez, noiz:
ez du → eztu
non emaitza
ez den laburragoa, baizik beste modu batera
erraztua.
Eta bádira beste prozesu fonologiko
erraztaileak zeinen emaitza fonetikoa ez den zerbait laburragoa, baizik zerbait
ahulagoa, zerbait eze eskatzen du
ahalegin foniko gutxiago, nola izan ahal den
lenizioa:
lenition: (also weakening) Any phonological process in which a segment becomes either less strongly occluded or more sonorous, such as [k] ~ [x], [x] ~ [h] or [k] ~ [g]. Often the term is extended to various other processes, such as loss of aspiration, shortening of long segments and monophthongization of diphthongs, which represent 'weakening' in some intuitive sense. [R.L. Trask, 1996:201]
Holako prozesu lenitiboak gertatuko liraké noiz dugun
erlajatzen,
higatzen,
ahultzen edo
lenitzen a ebakierá e-zenbait soinu, bihurtuz "
t" soinuak "
d"-agoak, edota "
g" soinuak
ahulagoak nahiz
ez desagertu.
Hortaz, eta afin batera adierazi prozesuak nola
kontrazioak,
lenizioak, hitz laburtuak (clipping) edo
elipsiak, aukeratu nuén hitzá "
errazpideak", zeinek, nire ustez, ondo
definitzen du ideia ze eman nahi nuen. [
⇶]
Etiketak: kontrakzioak, sinplifikatu, Trask