Gehienetan kontextuak esanen badigu ere,...
Mintzo ginen atzo buruzki optatibitatea on azentu ortografikoak euskaraz, eta nóla azentuak jartzea edo ez jartzea ez litzake egon behar baldintzatua ki existentzia on anbiguetatea, baizik nahikoa izan beharko litzakela idazleek iriztea azentuaren lagungarritasun interpretatiboa.
Eta gauza da ze Juan Garzia-k (jada aipatua hemen buruzki azentuak) behinda egín bere proposamen azentualak respektu galdegai postpositiboak, eta justuki segituan, izkin eginen die ki halako aukera azentualak an erabilera estandarra:
Baina, egia bada ere ze idazle zaharrek normaltasun osoz erabili dituzte halako galdegai postpositiboak gabé erabili inolako azenturik, ez da gutxiago egia ze halako azentuek laguntzen dute deskodetzen zéin den intentzio informatiboa on idazlea, halatan ze, ez lirake hain beharrezkoak, baina bai ondo lagungarriak an euren optatibitatea. [625] [>>>]
Eta gauza da ze Juan Garzia-k (jada aipatua hemen buruzki azentuak) behinda egín bere proposamen azentualak respektu galdegai postpositiboak, eta justuki segituan, izkin eginen die ki halako aukera azentualak an erabilera estandarra:
Ez naiz noski notazio hori idazkera estandarrerako proposatzen ari, baina hori pentsatuz eskandalizatu den irakurleak kontu egin beza halakoei uko egiteko baldintza, hain justu, idatzizko kode jakin bati xuxen-xuxen darraizkion joskerak erabiltzea dela, eta bere intentzioaren araberako irakurketarik ezin duela eskatu gero, inolako markarik gabe ahozko lizentzia bat erabili badu. [Juan Garzia, "Joskera lantegi", 162]Hor, Juan Garzia-k damaigu halako azentuei uko egiteko baldintza: erabil daitezén galdegai preverbalak exklusiboki, jarráiki galdegaiaren legea. Baina gauza da ze gehienetan kontextuak esanen digu zéin den zentzua on informazioa, eta zéin den bere parte rhematikoena. Gainera, bistan da ze idazle zaharrek maiz erabili dituzté galdegai postverbalak gabé azenturik.
Baina, egia bada ere ze idazle zaharrek normaltasun osoz erabili dituzte halako galdegai postpositiboak gabé erabili inolako azenturik, ez da gutxiago egia ze halako azentuek laguntzen dute deskodetzen zéin den intentzio informatiboa on idazlea, halatan ze, ez lirake hain beharrezkoak, baina bai ondo lagungarriak an euren optatibitatea. [625] [>>>]
Etiketak: azentuak, intonazioa, Juan Garzia
1 Comments:
Gaia aldatuz, lehengoan Donostiko Urgull menditik paseatzen ari nintzela, honako testu hau nuen leitu an informazio eremua:
Ugulleko barruti militarrean sartzeko ate nagusia da Begiratokiko Gotorlekua.
Hasieran pentsatu nuen zorioneko testua zela, zeren Aditza (da) aurreratua zegoen, beraz testua izango zen SAO. Baina oker nenbilen, zeren Subjektua atzean zegoen, beraz esaldi osoa irakurri behar zen testua behar bezala ulertzeko; eta ez behin, baizik zenbait aldiz. Egia da, Aditza azkenean jarri balu, oraindik ere korapilatsuagoa izango zela, baina halere a ze nahaste borraste ulertu ahal izateko horrelako informazio xinple bat.
Suszeptibilitaterik ez sortzeko ipiniko dut testua an hizkuntza nahiko neutro, inglesez, zein zegoen idatzia bukaeran. Honela zuen esaten:
The Mirador battery, or the San Telmo bastion is the gate to the military enceinte of Mount Urgull.
Askoz argiago; besteak beste testua irakurri ahala entenditzen dugu (blog honetan askotan azaldu den bezalaxe). Gainera inglesez ematen da informazio gehiago “The Mirador battery, or the San Telmo bastion”, aldiz euskaraz bakarrik aipatzen da “Begiratokiko Gotorlekua”, zeren idazlea kontziente zen, ze luzatzean Subjektua zela zailduko ulermena are gehiago.
Nork idazten ditu testu kaxkar hauek? Ez al da konturatzen kontzeptu basiko hauetaz? Nire iritziz gauzak hauek gertatzen dira, zeren jendeak ez ditu testuak euskaraz irakurtzen, baizik eta zuzenean ia-ia beti erdaraz, jakina, baita euskaldunak ere.
Txopi
Argitaratu iruzkina
<< Home