"aizun" adjektivoa eta izena ere datóz tikan "-izun" sufijoa

Sarrera honetan ikusi dugu nóla Azkuek eratorri zuén "kizun" izena tikan "-kizun" atzizkia, erabilíz euskararen mekanismo linguistiko sortzaile bat. Antzera sortuko zén "aizun" adjektivoa noiz Duvoisinek erabili zuén "anaia-aizunak", bide emanéz ki "aizun" adjektivoa [OEH]:

aizun.
Etim. Lo mismo que izun, q. v., parece haber nacido de una división de, p. ej., Jainkoaizun, v. supra, donde -a es el art. y el suf. -izun es el mismo de alabaizun o lotsaizun 'que puede ser, que está destinado a ser'. Este -izun es, naturalmente, variante de -kizun.

1. (L, R, S ap. A ; Dv, H), axun.
Falso. "Falso, postizo" A. v. A Morf 12 C. v. faltsu, 1 izun, amaizun, aitaizun, alabaizun, anaiaizun, apostoluaizun, jainkoaizun, kristoaizun, profetaizun, JAINKOSA AIZUN...
Tr. Documentado en autores del s. XX que lo emplean como alternativa purista de faltsu. En DFrec hay 3 ejs.

Senide aizun batzu isillean eta itzalgaizka sartu izan ziran. Ol Gal 2, 4 (Lç anaie falsu, He, TB anaia falso, Dv anaia-aizunak, BiblE gezurrezko anaia batzuek). Ezer ez gara gu. Zuen iduri aizun ori egotzi dun Yainkoak, ez du Yauretxerik emengo muño gañetan. Or Mi 133s. Oi neska axuna! "¡Oh, mi joven engañadora!". Laux BBa 84. Izneurtuz idaztea txandalkeri agiria dala, bertsoak beti dirala txar, beti mintzo aizun. Ldi IL 27. Olerkari aizun askoek neurtitza nardagarri biur omen dute. Ib. 36. Gure abertzaletasun aizunak, gure eroso-zaletasunak. Ib. 53. Badut uste aizun. "Tengo ideas falsas" . Or Poem 537. (...)

2. Falsedad. v. aizunkeria.
Gezurraren, aizunaren eta gaitzaren muina ditugu mukerkeria, itsukeria ta seta. Zait Plat 35.

[OEH]

Hona hemen Duvoisin-en pasarte zehatza non agertzen da "anaia-aizunak" (Bible Saindua):

4. Eta nahiz han baziren anaia-aizunak, amarruz sarthuak ikhustera zer libertate dugun Jesu-Kristoren baithan, gu legearen uztarrian ezarri beharrez;
5. Aphur batentzat ere ez ginaroten amorrik egin, hekien nahia onhetsiz; arren-eta ebanjelioa zuen artean egon zadien bere egian.

Hola banatu zén "aizunak" afin sortu adjektivoa (eta gero izena), eta beste mekanismo batez sortu zén "arren-eta..." prepositivo hori zein Duvoisin-ek berak erabilí bi lerro beherago (kasu honetan, mekanismoa desdoblatzailea). Eta mekanismoak hor daude, mekanismoak ere dirá euskararen parte. [⇶]