ostirala, urtarrila 31, 2020

ezen, baizen, arren, kide(n) > kin, bitarte(n), (t)arte(n)...

Sarrera honetan aipatzen genuén Azkue, mintzatuz burúz el curioso fenómeno de adhesión del elemento epentético, zeinen arabera izanen genuké, adibidez:
  • arte > bi(t)arte > tarte
halatan ze, Azkue-k berak dioenez:
Tartean artu se dice por artean artu coger en medio.  [Azkue, 1925:18-19]
Mekanismo horretatik aterako liraké "tarté" eta "bitarté" aukera prepositiboak ere:
Puntu hori dago (bi)tarté A eta B.
Zure jarrera dago tarté interes handia eta desinteres absolutua.
"-n" bukaera inesiboa jarriz, izanen genuké ha eredua nondik etorriko litzakén "kide(n) > kin":
  • tartén / bitartén
eta orokorrean izango genituzké:
  • (t)arté(n) / bitarté(n)
Bádira halaber "ezen", "baizen" edo "arren", zein sortu zirén postpositibo, eta, nola edo hala, sortu zituztén euren versio prepositiboak ere (ikus sarrera hau edo beste hau). Eta, jakina, bádugu ha eredua on "bitartean-eta..." prepositiboa, zein Joanes Urkijo idazleak erabili zuén hiru aldiz, nola genioen an:
Ikus, azkenik, ondorengo sarrera ere:
Ibon Sarasola: "...orduan 'bitartean' aurrera bota behar da"
[791] [>>>]

Etiketak: , , , ,