"nator < ni da tor" eta "nakar < ni da kar" finean ber OV estruktura
Bukatzen zuén Gilen-ek bere hemengo komentarioa honela:
Bestalde, orainaldiko "izan" laguntzailedunak (objektu zuzenik gabeak) eta orainaldikoak ez diren guztiak SV(O) dira:Has gaitezen kin lehenengo biak: "noa" eta "gagozkio", zein diren, oso posibleki, zaharrenak. Gauza da ze, euskara zahar hartan, egungo subjektu intransitibo eta objektu transitiboek jasotzen bide zutén ber tratamendu sintaktiko eta diskursiboa, berdin ziren, bat eta bera, ez ziren ezertan ere diferente (adibideetan erabiliko ditugú "tor" erro intransitibo gardena, eta "kar" transitiboa, berdin gardena ere):
noa
gagozkio
genekartzan
genekarzkizun
bazeneki
lekuske
...
ur da tor. ("ur" subjektu intransitiboa)Esan nahi baita ze, hasiera sinple hartan, berdin zen SV nola OV, biak ere finean OV. Eta berdin nola:
ur da kar. ("ur" objektu transitiboa)
ur da.izanen genuké:
ni da. ("ni" subjektu intransitiboa)eta:
ni da tor > nator (edo, berdin, "noa")non "nator", "noa" edo "nakar" erakusten duté ber estruktura sintaktikoa, finean OV. Eta berdin errepikatzen da estruktura an "gagozkio" eta "dakarzkio":
ni da kar > nakar.
gu da go tza ki o > gagozkionon biei berdin gehitu zaie:
sagar da kar tza ki o > sagar dakarzkio
- "tza > z" referitua ki pluraritatea e subjektu-objektua (kantitate-adverbio moduko bat, zein berdin erabiltzen da kin oraingo subjektu intransitiboak nola kin oraingo objektu transitiboak).
- "(k)i" partikula zaharra, eta "o" referente indirektua ("o" horrek balioko luke nola "hori")
5 Comments:
Euscal verboa simplifica liteque haguitz:
IZAN
Presentea: a
Preteritoa: en
EDIN
Presentea: adi
Preteritoa: edin
UKAN
Presentea: au
Preteritoa: euen
EZAN
Presentea: aça
Preteritoa: eçan
ETHORRI
Presentea: athor
Preteritoa: ethorren
IBILI
Presentea: abil
Preteritoa: ebilen
Persona eta numero guztietaraco formac dirade.
Euscaldunizatione azcarra eguiteco ere valioco luque systema honec.
IÇAN aditzean forma ossoagoac içan litezque:
Presentea: ça
Preteritoa: cen
bait, en, ela... normalqui lot litezque adizqui guztiequin.
athor:
baitathor, baathor, athorren, athorrela, athorrenean, athorrelaric....
Hobequi laburrena
a => ala, an, baita baa, anean...
en => ela, en, baiten, baen, enean...
NORI ez nuque sarthuco mementocotz:
aio, eion
aquio, equion,
auquio, euquion
açaio, eçaion
athorquio, ethorquion
abilquio, ebilquion
etc.
EKARRI
akar
ekarren
IKUSSI
akus
ekussen
ERAMAN
arama
eraman
CALCULATU aguian ere honelacoac:
acalcula
ecalculan
CONTATU
aconta
acontan
etc.
acontan => econtan
Argitaratu iruzkina
<< Home