Eta, euskal aditz batuan ahaztuenetan ahaztuena....: "egin" laguntzailea

Atzo (eta baita adibidez herenegun) kritikatzen genituén Euskaltzaindia-k egindago zenbait aukera respektu euskal aditz batua, non, genioenez, agertzen zaizkigún zenbait forma ondo luze, zail eta are inpraktikable, denak ere oinarrituak an "*ezan" laguntzailea. Baina báda beste aukera orokor bat zein gutxitan hartzen den kontuan, bihurtu delarik beste ahaztu horietako bat: "egin" laguntzailea.

Akaso baten batek esan lei (leike, legike) ze hala gertatzen da zeren, ezaguna denez, euskara batua, eta bereziki euskal aditz batua oinarritzen da an gipuzkera, eta zehazkiago an beterriko gipuzkera, eta hor ez direla hain ondo egokitzen "egin" laguntzailearen formak. Baina, esan behar dugú biribilki, hori ez dela guztiz horrela; izan ere, "egin" laguntzailea erabili dá an gipuzkera atzorarte eta existitzen dá "egin" laguntzailearen versioa (nolabait esan), zein erabil litekén bihartik bertatik, eta zein den ondo regularragoa eta sinpleagoa zein oraingo batuko aukera. Aukera horren subjuntibo-formak dirá:

deion  = diezaion
deidazun = diezadazun
deiguzuen = diezaguzuen
deieten = diezaieten

eta pluralak:

deizkion  = diezazkion
deizkidazun = diezazkidazun
deizkiguzuen = diezazkiguzuen
deizkieten = diezazkieten

Osatzen da guztiz regularki tika forma indikatiboa, gehituz "-e-" ki hasierako morfema ("d-", "n-", "h-", "zen-", "z-" edo "gen"), eta bukatuz kin subjunktiboko "-n" orokorra, baldin ez badu:

didazu (ind) -> deidazun (sub) [diezadazun]
nizun (ind) -> neizun (sub) [niezazun]
zenizkigun (ind) -> zeneizkigun (sub) [zeniezazkigun]
zizkidaten (ind) -> zeizkidaten (sub) [ziezazkidaten]

Dena dá, diogunez, ondo regularragoa eta sinpleagoa zein oraingo batua. Eta hor da, aukeran. [885] [>>>]