Zergátik insertatzen da 'by' preposizioa?

Herenegun aipatzen genuén beheragoko transformazio chomskyarra, zeintatik, orain, konsideratuko ditugu lehenengo eta azken operazioak ("The Cambridge encyclopedia of language", Crystal, 1987:97):

The link between active and passive sentences, for example, could be shown - such as the horse chased the man (active) and the man was chased by the horse (passive). The kind of formulation needed to show this is:

NP1 + V + NP2 → NP2 + Aux + Ven + by + NP1

(...) If this formula were to be translated into English, four separate operations would be recognized:

(i) The first noun phrase in the active sentence (NP1) is placed at the end of the passive sentence.

(ii) ... (iii)

(iv) A particle by is inserted between the verb and the final noun phrase.

This rule would generate all regular active-passive sentences.

Beraz, ikusten dugunez, transformazioetan ez da soilik transformatzen hóri materiala zein jáda existitzen zen an oinarrizko estruktura, baizik-ze, areago, insertatu daiteke material berria, generatu daiteke materiala nola, adibidez, "by" partikula prepositiboa (halaber kendu daitezke elementuak, edo modifikatu).

Generatzen hasita, zergátik ez generatu hasieratik estruktura pasiboa bidéz elementuak eta estrukturak zein dauzkagun eskura (baldin badauzkagu)? Zergatik abiatu behar gara ti estruktura provisional bat afin bukatu insertatzen, modifikatzen eta kentzen hóri guztia (ez baita gutxi) zein beharko genuken ki expresatu hobeki gure mezu definitiboa an kontextu komunikatibo determinatu bat. Ikuspuntu zientifiko batetik, ez al litzake behar evidentzia sendoa afin postulatu ahal izán halako teoria konplikatu-bihurria?

Eta, bestalde, zergátik insertatzen da preposizio bat? Zergátik insertatzen da hor "by" preposizioa? Preposizio hori lagungarria al da zentzuren batean? Preposizio horrek laguntzen al du hobeki interpretatzen mezua? Nóndik sortu da preposizio hori? Nóla sortu da? Zéin da bere funtzioa? Nóla betetzen du bere funtzioa? Bá al da mekanismo oro-har efizienteagorik? Eta, jakina, galdera nagusia: Bá al da mekanismo efektiboagorik?  

Horiexek dira galdera interesgarriák gana teoria sintaktiko funtzional bat. Horiexek dira galderák zein ez zaizkien interesatu ere egiten ki hizkuntzalari chomskyarrak. Zér da hori?

• Haspelmath: "...ignoring functional explanations is irresponsible."

[⇶]