Zergátik insertatzen da 'by' preposizioa?

Herenegun aipatzen genuén ondoko transformazio chomskyarra, zeintatik, orain, konsideratuko ditugún lehenengo eta azken operazioak ("The Cambridge encyclopedia of language", Crystal, 1987:97):

The link between active and passive sentences, for example, could be shown - such as the horse chased the man (active) and the man was chased by the horse (passive). The kind of formulation needed to show this is:

NP1 + V + NP2 → NP2 + Aux + Ven + by + NP1

(...) If this formula were to be translated into English, four separate operations would be recognized:

(i) ...

(ii) The second noun phrase in the active sentence (NP2) is placed at the beginning of the passive sentence.

(iii) ...(iv)

This rule would generate all regular active-passive sentences.

Beraz, ikusten dugunez, halako transformazioetan ez da soilik transformatzen hori materiala zein jada existitzen zen an oinarrizko estruktura, baizik-ze, areago, insertatu ahal da material berria, generatu ahal da materiala nola, adibidez, "by" partikula prepositiboa (baita kendu daitezke elementuak, edo modifikatu).

Generatzen hasita, zergátik ez generatu hasieratik estruktura pasiboa erábiliz eskurako elementuak eta estruktura horiek? Zergátik abiatu behar gara ti estruktura provisional bat afin bukatu insertatzen, modifikatzen eta kentzen hori zein beharko genuken ki sortu gure mezu definitiboa an kontextu komunikatibo determinatu bat. Ikuspuntu zientifiko batetik, ez al litzake behar evidentzia sendoa afin postúlatu halako teoria konplikatu-bihurria?

Eta, bestalde, zergátik insertatzen da preposizio bat? Zergátik insertatzen da hor "by" preposizioa? Preposizio hori lagungarria al da zentzuren batean? Preposizio horrek laguntzen al du hobeki interpretatzen mezua? Nóndik sortu da preposizio hori? Nóla sortu da? Zéin da bere funtzioa? Nóla betetzen du bere funtzioa? Bá al da mekanismo orohar efizienteagorik? Eta, jakina, galdera nagusia: Bá al da mekanismo efektiboagorik?  

Horiexek dira galdera interesgarriák gana teoria sintaktiko funtzional bat. Horiexek dira galderák zein ez zaizkien interesatu ere egiten ki hizkuntzalari chomskyarrak. Zér da hori?

• Haspelmath: "...ignoring functional explanations is irresponsible."

[1071] [>>>]