Baldintza orokorretan, esaldia ez da orohar muntatzen afin aurreikus dadin zeozer (adibidez aditza), baizik lor dadin eraginkortasun komunikatibo maximoa, kokátuz justuki mezuaren parte rhematikoena eta aurrikusgaitzena an posizio interpretatiboki abantailatsuena, zein den bukaera
Irakurtzen genuen hemen nóla Hoeks (an bere "From SOV towards SVO", 2016) zígun ematen ondorengo aipua ganik Ferrer-i-Cancho (2014), non azken autore hori saiatzen zen azáltzen zergatia on ordena aditz-lehenak eta aditz-azkenak an terminuak on prediktabilitate erlatiboa on bere osagai ezberdinak (sujetua, aditza edo objetua):
"Verb initial orders suggest a strategy of maximizing the predictability of the subject and the object; verb final orders suggest a strategy of maximizing the predictability of the verb" (Ferrer-i-Cancho, 2014: 2)
Argudio horren arabera, esaldia osatzean bilatuko litzaké maximotzea ha prediktibilitatea on osagai horietako bat edo batzuk, kokatuz osagai horiek an bukaera on esaldia, zeren behin beste osagaiak ezaguturik, azken osagaien prediktiblitatea izanen zén maximoa. Eta bai, azken puntu hori hala da: adibidez, behin ezaguturik V eta O, bukaeran sujetua izanen da inoiz baino aurrikusgarriagoa, eta berdin gertatuko zaio ki aditza noiz ezaguturik S eta O (nola esaten den an aipua), eta baita ki objetua, behin ezaguturik S eta V.
Baina, genioenez, gauza da ze, baldintza orokorretan, esaldia ez da orohar muntatzen afin bukaeran aurreikus dadin zeozer (informazioren bat, adibidez aditza), baizik lor dadin eraginkortasun komunikatibo maximoa (azpi baldintza orokorrak), kokatuz justuki mezuaren parte rhematikoena eta aurrikusgaitzena an posizio interpretatiboki avantailatsuena, zein den bukaera.
Izan ere, eraginkortasun komunikatibo maximoa ez da orohar lortzen noiz erabiltzailea ez den seguru gain sujetua zeini egokitu behar zaión informazio berria, edota noiz ez den seguru gain aditza zein dagokion ki informazio rhematikoena. Halako estruktura sujetuazkenak edo aditzazkenak izan daitezke egokiak an baldintza partikular oso sinple eta kontextualak, non akaso aditza edo sujetua esan gabe doaz (eta alkaso formalki eliptiko), baina orohar, hala sujetua nola aditza izaten dirá ha basamendu diskursiboa zeinen gainean eraikiko dén informazio rhematikoena, gutxien aurreikusgarriena eta luzeena, zek beharko du oinarri segurua ki izan efektiboa.
Horrexegatik joan behar da objetua (osagarria) an bukaera orohar, zeren dén esaldiko parte rhematikoena, aurretiaz aurrikusgaitzena eta luzeena, zein ez den ondo interpretatzen ez bada behin bidea prestatuta. [1385] [>>>]Etiketak: Ferrer-i-Cancho, Hoeks
0 Comments:
Argitaratu iruzkina
<< Home