Hurrenkera burulehen-progresiboa dá diskursiboki askoz sendoagoa (finean koherenteagoa) zein bere kide buruazkena

Atzo gogoratzen genuen nóla VO ordena dén diskursiboki sendoagoa zein bere kontrako OV, izan ere lehenengoak arazogabe ametitzen baitu pausa (koherente) bat arten aditza eta bere objetua, bitarten bigarrenak bildu ohi ditu bi osagai horiek an ber unitate intonatiboa, jarraian, pausagabe (bai an euskara eta baita an gaztelania ere). 

Atzo ere genioenez, sendotasun handiago hori orohar hedatzen da ki erlazioa arten edozein buru eta bere osagarria, nondik segitzen da ze hurrenkera burulehen-progresiboa dén diskursiboki askoz sendoagoa zein bere kide buruazkena, non erabiltzailea etengabe arituko da bilatzen buruak zein dióten emanen koherentzia sintaktiko-interpretatiboa ki euren osagarri potentzialki luzeak. 

Partikularki, nexu sintaktiko prepositiboak dirá diskursiboki ondo sendoagoak zein nexu postpositiboak, zeren koherenteki (eta laburki) aurkezten baitute zéin zentzu interpretatiboa eman beharko zaion ki ondorengo osagarria, zeini koherenteki ere kateatu ahalko zaio beste nexu sintaktiko burulehenen bat xéde jarraitu zehazten eta moldatzen mezua.

Koherentzia handiago horrek bádu, hemen ere, bere isla morfosintaktikoa (besteak beste), izan ere, (nola genioén an gure sarrera tiulatzén "Nexu postpositiboen joera sintetikoa vs nexu prepositiboen joera analitikoa") ...

..., askotan nexu edo konektore sintaktiko postpositiboek erakusten duté joera sintetikoa ki inflexioa edo aglutinazioa (alegia, itsatsita joaten dira) bitartean-ze, aldiz, nexu edo konektore sintaktiko prepositiboek izaten duté joera askoz analitikoagoa (azken zentzu tekniko zehatz horretan: hau da, ez dira joaten itsatsiak, baizik solte respektu hitza zein modifikatzen dute, isolatuak).

Jarraian, honela amaitzen genuen sarrera hura:

Eta, zergatik gertatzen da joera hori? Zeren konektore sintaktiko horiek dirá buruák on euren sintagmak, eta buru horiek aurretik emanda, ez duté eragiten presio komunikatibo berezirik afin burutu osagarria (egin ahal da pausa koherente bat zeren preposizioa ondo itsasten da an jario komunikatiboa); baina, aldiz, noiz konektore sintaktiko (buru) horiek emanen dirá postposaturik, kasu horretan aurreko informazio osagarria egonen dá desburuturik harik-eta jaso gako interpretatiboa ti geroko burua (hor, ezin da egin pausa koherenterik, esan nahi baita pausa erosorik, nahiz-ta pausa egin-egin liteke). Horrexegatik, nexu postpositiboek gehiago jotzen dute ki aglutinazio-inflexioa, bitarten nexu prepostiboek ez dute izaten joera ki aurre-aglutinatu eta (gero) aurre-inflektatu, beti-ere oro har.

Hori-joera on nexu sintaktiko pospositiboak alde aglutinazioa eta inflexioa ez da baizik zuzeneko islada (eta seinalea) ti asimetria funtzionala zein den existitzen arten hitz-ordena burulehena eta hitz-ordena buruazkena. Batean, burulehenean, egin ahal dira pausa koherenteak ia edozein lekutan, favoretuz analitikotasuna; eta bestean, buruazkenean, osagarriak daudé etsituki bilatzen euren buruak, eta hortik soilik dago pausu bat ki aglutinazioa eta (gero) inflexioa.

Jakina, gorago aipatutako katezio-aukera koherente hori dá irekitasun diskursiboa. [⇶]