Bai, Ferrer-i-Cancho-k ere egin beharko zuén "modelizazio aski indirekto eta bihurria" arrén lortu ze SVO lehenetsiko zela gain beste ordena aditzerdikoa, OVS, zeinen munduko maiztasuna dén oso-oso baxua (%1 an Tomlin-en maiztasunak)

Atzoko sarreran gogoratzen genuen nóla, abiatuz basikoki ti ber oinarrizko eredua, ...

..., bai Hawkins-ek eta baita Ferrer-i-Cancho-k ere, beharko dituzte supuesto gehiago (eta aski fortzatuak) arrén lortu euren helburu teorikoak: Hawkins-ek azáldu Tomlin-en maiztasun sinkronikoak, eta Ferrer-i-Cancho-k azáldu nóla SVO lehenesten den ki beste ordena guztiak an bere zama memoristiko arinagoa.

Bai, Ferrer-i-Cancho-k ere egin beharko zuén supuesto aski fortzatua (edo nola genioén beherago, "modelizazio aski indirekto eta bihurria") arrén lortu ze SVO lehenetsiko zela gain beste ordena aditzerdikoa, OVS, zeinen munduko maiztasuna dén oso-oso baxua (%1 an Tomlin-en maiztasunak), izanki justuki bigarren baxuena (soilik gain OSV, kin %0). Gogora gaitezen nóla komentatzen modelizazio horren bihurritasuna an gure sarrera titulatzen "Ondorioz, Ferrer-i-Cancho-k beharko du beste printzipio minimotzaile bat zeinen arabera aukératu SVO eta ez OVS":

Atzo genioen ze Ferrer-i-Cancho-k postulatutako funtzioa ki kuantifikatu memoria-kostuak noiz prozésatzen hitz-ordena ezberdinak (zein gero minimotu beharko litzaken) dú sortzen ordenazio bat artén hitz-ordena horiek zein ez den oso hurbilketa fina ki evidentzia enpirikoa: 

Funtzio horrek ez soilik ez du ezberdintzen artén SVO eta OVS, nola genioen atzo, baizik ze, bestalde, ez du ezberdintzen artén beste lau ordenak (VSO, VOS, SOV, OSV), zein, irizpide horren arabera, izanen lirake berdin efizienteak ti ikuspuntu memoristikoa, lauak ere berdin.

Eta justuki zeren funtzio horrek huts egiten duen noiz ezbérdintzen arten SVO eta OVS, Ferrer-i-Cancho-k beharko dú gainerako printzipio erabakitzaile bat, beste zerbait zeinen arabera justífikatu zergátik SVO dén hain maizkoagoa respektu bere ordena simetrikoa (eta maiztasunean hazten). Ikus nóla autoreak azaltzen duen puntu hori an bere papera on 2015 titúlatzen "The placement of the head that minimizes online memory: a complex systems approach":

If one assumes that word order evolves by swapping consecutive elements, the evolution from an initial or early word order SOV to SVO requires only one step: exchanging the positions of O and V. In contrast, the transition from SOV to OVS needs two steps: (1) exchanging the positions of S and O to obtain OSV and (2) exchanging S and V to finally obtain OVS (Fig. 3 (a)). Therefore, the verb-central word order that can be reached sooner from initial or early SOV is SVO. SVO is the easiest way of minimizing online memory from SOV by swapping adjacent constituents. [Ferrer-i-Cancho, 2015] 

Hor, Ferrer-i-Cancho ari da justifikatzen ze SOV lehentasunez evoluzionatuko litzake ki SVO respektu OVS, gehituz printzipio erabakitzaile gehigarri bat zeinen arabera hitz-ordenen arteko evoluziobide ezberdinetan eman beharko lirakén urrats-kopuru ezberdinak zein orobat minimotu beharko liraken: adibidez, errazagoa izanen litzake pasátzea ti SOV ki SVO (urrats bat) ezez ti SOV ki OVS (bi urrats). 

Ferrer-i-Cancho-k (2015) honela zehazten du aipuko "permutazio-espazioa" non grafikatzen den zénbat urrats eman beharko dirén arten ordena ezberdinak:

Hortaz, herenegungo eta atzoko kostu-funtzio teoriko horrek ez dú soilik huts egiten noiz ordénatzen hitz-ordenak an modu minimoki bateragarria kin evidentzia enpirikoa, baizik ze behar du printzipio minimitzaile gehigarri bat finéz aukeratu SVO lehénda OVS an evoluzio linguistikoa. Definitiboki, ez da oso zuzeneko modelizazioa, baizik aski indirektoa eta bihurria. 

Bihar saiatuko gara proposatzen eredu teoriko alternatibo bat zeinekin espero dugún konpóntzea aurreko arazo horiek, eskáiniz modelizazio direktoagoa eta emaitza bateragarriagoak kin evidentzia enpirikoa.

Bai, modelizazio hau ere ez da batere parsimoniosoa, eta bai aski indirektoa eta bihurria. [1465] [>>>]

Emaitza hori oso desegokia izanki (azpi supuesto sinpleak), bai Hawkins-ek eta baita Ferrer-i-Cancho-k ere, beharko dituzte supuesto gehiago (eta aski fortzatuak) arrén lortu euren helburu enpirikoak

Bukatzen genuen gure atzoko sarrera esánez ze, supuesto sinpleak eginda, hala Hawkins nola Ferrer-i-Cancho amaitzen ziren proposatzen praktikoki ber eredua xedé modelatu prozesamendua on hitz-ordenak (Hawkins) edo euren on-line kostu memoristikoa (Ferrer-i-Cancho), nahiz printzipioz abiátu ti kontzeptualizazio ezberdinak:

Nahiz, printzipioz bi ereduok abiatzen dira ti kontzeptualizazio diferenteak (bata erábiliz a-kontzeptua on CRD, eta bestea néurtuz a-luzera on dependentzia sintaktikoak (nola ikusi ahal den gorago), biak amaitzen dira egiten praktikoki gauza berbera an kontextu sinple hori: alegia, konpútatu distantziak artén S eta V, eta arten V eta O, eta batu distantzia horiek, nahiz bádiren bi diferentzia an konputo horiek:

• Hawkins-enean distantzia horiek duté unitate bat gehiago zeren distantzian konputatzen da hasierako elementua ere (Ferrer-i-Canchoren ereduko 2ko distantzia bihurtuko dá 3koa an Hawkins-en eredua).

• Hawkins-enean erlatibizatu egiten dira distantzia horiek respektu IC kopurua an nodo bakoitza (S eta VP) afin lortu portzentajeak, baina konparazio honetan bi nodoetako kopuru horiek beti dirá 2 (ikus beheragoko zenbakitzaileak), eta ez dute eraginik gain ordena. 

Esan nahi baita ze, Hawkins-en portzentaje horiek ateratzen dira ti:

• VSO, VOS: (S CRD) 2/2  + (VP CRD) 2/3 = 5/6 = %84
  

• SVO, OVS: (S CRD) 2/2  + (VP CRD) 2/2 = 4/4 = %100

• SOV, OSV: (S CRD) 2/3  + (VP CRD) 2/2 = 5/6 = %84

non horiztutako 2 eta 3 horiek dirá Ferrer-i-Canchoren ondorengo 1ak eta 2ak zeini gehitu zaie unitate bat:

• VSO, VOS: D1 = 1 + 2 = 3
  

• SVO, OVS: D2 = 1 + 1 = 2

• SOV, OSV: D3 = 2 + 1 = 3
  

Kontextu sinple horretan, Hawkins-en eredu sinplifikatua (ikus gorago) bat dator kin eredua ganik Ferrer-i-Cancho (2014) an bere ordenazioa arten hitz-ordenak.

Bestalde, genioén herenegun ze, emaitza horietan...

... , alde batetik, 

• ordena batek izanen du ber portzentajea zein bere alderantzizkoa,

eta bestetik,

• ordena aditzerdikoak dute lortzen portzentaje altuagoa zein ordena aditzmuturrekoak.

Modu horretan, ordenazio osoa geldituko litzaké honela:

 SVO = OVS > SOV = VOS = VSO = OSV

zein den are desegokiagoa zein goragokoa afin azáldu Tomlin-en maiztasun sinkronikoak.

Eta gauza da ze justuki ezegokitasun hori azpimarratzen genuen noiz, jarrai-ki Ferrer-i-Cancho, heldu baiginen ki ber rankina, nola irakurri ahal dugun an ondorengo textua ti "Emaitza hori ez da oso hurbilketa fina ki evidentzia enpirikoa":

Amaitzen genuén atzoko sarrera adíbidetuz nóla konputatuko litzake ha kostu memoristikoa ti prozésatzea SOV, eta kalkulatuz kostu hori an beste 5 ordena posibleak artén S, O eta V (an eredua ganik Ferrer-i-Cancho, 2014):

Adibidez har daigun SOV: hor batu beharko genuke ha distantzia artén V eta S, zein izanen litzakén 2 zeren tartean dagóen beste dependente bat: O, kin-eta distantzia artén V eta O, zein izanen litzakén 1 zeren tartean ez dagoen batere dependenterik, halan ze, bide beretik:

• Ordena aditzlehenak (VSO, VOS): D1 = 1 + 2 = 3
  

• Ordena aditzerdikoak (SVO, OVS): D2 = 1 + 1 = 2

• Ordena aditzazkenak (SOV, OSV): D3 = 2 + 1 = 3
  

Ikusten denez, minímotuz kostu hori, aditzerdiko ordenak gailenduko liraké gain aditzlehenak eta aditzazkenak, zeinen memori kostua litzakén minimoa (2) respektu beste lau ordenenak (3). Interesgarriki, funtzio horrek, berez, ez du ezberdintzen artén SVO eta OVS.

Beste adibide baterako, har daigun SVO, non V eta S elkarren ondoan dauden (distantzia = 1), berdin nola V eta O (distantzia = 1), halan ze hitz-ordena horren memori kostua litzaké: 1 + 1 = 2.

Funtzio horrek ez soilik ez du ezberdintzen artén SVO eta OVS, nola genioen atzo, baizik ze, bestalde, ez du ezberdintzen artén beste lau ordenak (VSO, VOS, SOV, OSV), zein, irizpide horren arabera, izanen lirake berdin efizienteak ti ikuspuntu memoristikoa, lauak ere berdin.

Hor, adibidez SOV, zeinen munduko maiztasuna izan dén eta oraino dén altuena (nahizta, dakigunez, diakronikoki jaisten ari den, halan ze VO jada bihurtu dén maizago zein OV), eta OSV, zeinen maiztasun erlatiboa hurbiltzen den ki zero, biek ere agertzen dira kin ber memori kostua an euren prozesamendua ganik jendakiak. Izan ere, funtzio horretatik lortuko genituzké honako lehentasunak artén hitz-ordenak:

SVO = OVS > SOV = OSV = VSO = VOS

noiz, askoz egokiago, espero behar genuken ze horiek 3 ordenak non sujetua agertzen den ondórenda objetua (OVS, OSV eta VOS) izan litezén zuzenean zailagoak (orokorki prozesagaitzagoak) zein beste hiru ordena posibleak (non sujetua kokatzen dén aurrerago zein bere objetua: SOV, SVO eta VSO). Labúrbilduz esan behar dugu ze funtzio hori (eta bere emaitza) ez da oso hurbilketa fina ki evidentzia enpirikoa.

Horregatik, bai Hawkins-ek eta baita Ferrer-i-Cancho-k ere, beharko dituzte supuesto gehiago (eta aski fortzatuak) arrén lortu euren helburu enpirikoak: Hawkins-ek azáldu Tomlin-en maiztasun sinkronikoak, eta Ferrer-i-Cancho-k azáldu nóla SVO lehenesten den ki beste ordena guztiak an bere zama memoristiko arinagoa. [1464] [>>>]

Kontextu sinple horretan, Hawkins-en eredu sinplifikatua bát dator kin eredua ganik Ferrer-i-Cancho (2014) an bere ordenazioa arten hitz-ordenak

Atzokoan ikusten genuen nóla geldituko litzake Hawkins-en eredua baldin:

• soilik V-k eraiki VPak

• sujetuak eta objetuak berdin luzeak: biak hitz batekoak (kasu sinpleena) 
  

halan ze emaitzak gelditzen zirén honela:

• SVO = OVS = %100
  

• SOV = VOS = %84

• VSO = OSV = %84

eta rankina honela:

 SVO = OVS > SOV = VOS = VSO = OSV

Eta gauza da ze justuki hori rankina ateratzen da an eredua ganik Ferrer-i-Cancho (2014) noiz konputatzen memori kostua (online-memoria) zein beharko litzakén an hitz-ordena ezberdinak (ikus hemen):

[Ferrer-i-Cancho-ren]... eredu horretan zehazki nóla konputatzen da hori kostu memoristikoa (online memoria)? Ferrer-i-Cancho-k (2014) honela formulatzen du kostu hori:

non, hartuz g(d) = d (zein baitá funtzio hertsiki monotono gorakor sinpleena), sinpleki batu beharko genituzke ha distantzia linealak artén aditza, zein dén burua, eta bere bi dependenteak, berdin delarik norántza doazen distantzia horiek: ezkerretara edo eskuinetara (esan nahi baita ze batu beharko liraké bi distantzia, bata ti V harik S, eta bestea ti V harik O). 

Adibidez har daigun SOV: hor batu beharko genuke ha distantzia artén V eta S, zein izanen litzakén 2 zeren tartean dagóen beste dependente bat: O, kin-eta distantzia artén V eta O, zein izanen litzakén 1 zeren tartean ez dagoen batere dependenterik, halan ze, bide beretik:

• Ordena aditzlehenak (VSO, VOS): D1 = 1 + 2 = 3
  

• Ordena aditzerdikoak (SVO, OVS): D2 = 1 + 1 = 2

• Ordena aditzazkenak (SOV, OSV): D3 = 2 + 1 = 3
  

Ikusten denez, minímotuz kostu hori, aditzerdiko ordenak gailenduko liraké gain aditzlehenak eta aditzazkenak, zeinen memori kostua litzakén minimoa (2) respektu beste lau ordenenak (3). Interesgarriki, funtzio horrek, berez, ez du ezberdintzen artén SVO eta OVS.

Nahiz, printzipioz bi ereduok abiatzen dira ti kontzeptualizazio diferenteak (bata erábiliz ha kontzeptua on CRD, eta bestea néurtuz ha luzera on dependentzia sintaktikoak (nola ikusi ahal den gorago), biak amaitzen dira egiten praktikoki gauza berbera an kontextu sinple hori: alegia, konpútatu distantziak artén S eta V, eta arten V eta O, eta batu distantzia horiek, nahiz bádiren bi diferentzia an konputo horiek:

• Hawkins-enean distantzia horiek duté unitate bat gehiago zeren distantzian konputatzen da hasierako elementua ere (Ferrer-i-Cancho-ren ereduko 2ko distantzia bihurtuko dá 3koa an Hawkins-en eredua).

• Hawkins-enean erlatibizatu egiten dira distantzia horiek respektu IC kopurua an nodo bakoitza (S eta VP) xedé lortu portzentajeak, baina konparazio honetan bi nodoetako kopuru horiek beti dirá 2 (ikus beheragoko zenbakitzaileak), eta ez dute eraginik gain ordena. 

Esan nahi baita ze, Hawkins-en portzentaje horiek ateratzen dira ti:

• VSO, VOS: (S CRD) 2/2  + (VP CRD) 2/3 = 5/6 = %84
  

• SVO, OVS: (S CRD) 2/2  + (VP CRD) 2/2 = 4/4 = %100

• SOV, OSV: (S CRD) 2/3  + (VP CRD) 2/2 = 5/6 = %84

non horiztutako 2 eta 3 horiek dirá Ferrer-i-Cancho-ren ondorengo 1ak eta 2ak zeini gehitu zaién unitate bat:

• VSO, VOS: D1 = 1 + 2 = 3
  

• SVO, OVS: D2 = 1 + 1 = 2

• SOV, OSV: D3 = 2 + 1 = 3
  

Kontextu sinple horretan, Hawkins-en eredu sinplifikatua (ikus gorago) bat dator kin eredua ganik Ferrer-i-Cancho (2014) an bere ordenazioa artén hitz-ordenak. [1463] [>>>]

Orohar, asmatzen ibili behar izatea ez da interesgarria komunikatiboki

Herenegun Hawkins (1990) mintzo zén gain diferentzia prozesatibo handia artén ordenazio batzuk (kategoria sintaktiko batzuk) zein .....

... can act as unambiguous signals on-line ... [Hawkins, 1990]

eta beste ordenazio batzuk zein ...

... do not permit reliable inferences ... [Hawkins, 1990]

eta atzo gaineratzen zuen ze ...

..., regular guessing is costly, ... [Hawkins, 1994]

Gauza da ze, orohar, asmatzen ibili behar izatea ez da interesgarria komunikatiboki, izan ere, askoz hobe dá aurretik ziurtasunez jakitea, hala sintaktikoki nola, orokorkiago, diskursiboki (ikus hemen):

Baina, zergátik ibili beharko litzake mezu-jasotzailea asmatzen (igartzen, aurrikusten, prediktatzen) zéin den aditza (aditzeko hitza) zein asigantuko zaion ki bere informazio rhematikoena (objetua) baldin aurretik ziurtasunez jakin ahal badu, hala sórtuz baldintza komunikatibo ondo avantailatsuak ki interpretatu (koherenteki, reflexiboki, arinki,...) geroko informazio informatiboena-expresiboena-pisutsuena (zein, berriro ere, ez litzaken aurrikusi behar, baizik koherenteki ziurtasunez jakín behin bere jasoera ondo prestatua an bukaera on esaldia)?

edo hemen:

..., genioenez, gauza da ze, baldintza orokorretan, esaldia ez da orohar muntatzen afin bukaeran aurreikus dadin zeozer (informazioren bat, adibidez aditza), baizik lor dadin eraginkortasun komunikatibo maximoa (azpi baldintza orokorrak), kokatuz justuki mezuaren parte rhematikoena eta aurrikusgaitzena an posizio interpretatiboki avantailatsuena, zein den bukaera. 

Izan ere, eraginkortasun komunikatibo maximoa ez da orohar lortzen noiz erabiltzailea ez den seguru gain sujetua zeini egokitu behar zaión informazio berria, edota noiz ez den seguru gain aditza zein dagokion ki informazio rhematikoena. Halako estruktura sujetuazkenak edo aditzazkenak izan daitezke egokiak an baldintza partikular oso sinple eta kontextualak, non akaso aditza edo sujetua esan gabe doaz (eta alkaso formalki eliptiko), baina orohar, hala sujetua nola aditza izaten dirá ha basamendu diskursiboa zeinen gainean eraikiko dén informazio rhematikoena, gutxien aurreikusgarriena eta luzeena, zek beharko du oinarri segurua ki izan efektiboa. 

Horrexegatik joan behar da objetua (osagarria) an bukaera orohar, zeren dén esaldiko parte rhematikoena, aurretiaz aurrikusgaitzena eta luzeena, zein ez den ondo interpretatzen ez bada behin bidea prestatuta.

 edo hemen:

Atzokoan ere, Ferrer-i-Cancho mintzo zitzaigun gain maximotzea prediktabilitatea on burua (aditza) afin azáldu SOV ordena, kontrajarriz helburu maximotzaile hori ki minimizazioa on prozesamendu-kostua (zein gertatuko litzakén an SVO). 

Baina, ez al da printzipio maximotzaile hori (maximótzea ha prediktabilitatea on burua) guztiz ad hoc? Hau da, ez al da printzipio hori guztiz komenienteki postulatua afin lortu ha emaitza zein lortu nahi den? Ez nago esaten ze ariketa teoriko hori egitea ez denik zilegi: guztiz zilegi da. Baina, realitatea azaltzeko, askoz hobe litzake baldin supuestoak, eta areago printzipio maximotzaileak ondo justifikatuak egonen balira (ondo oinarrituak an teoria eta datuak), eta, nire ikuspuntutik behintzat, printzipio maximotzaile hori ez dago aski justifikatua, edo hobeki, ez dago batere justifikatua bidéz argudio teoriko eta praktiko sendoak.

Zeren, kontua balitz prediktabilitatea, kontua balitz aurríkustea zeozer (eduki informatiboren bat) an bukaera, orduan batek esanen luke ze bukaeran kokatu beharko litzaké sujetua ordezta aditza, zeren sujetua izaten da esaldiko parte thematiko-aurrikusgarriena. Hoeks-ek (2016) dio:

... the subject often expresses the topic which is by itself the most predictable unit in a sentence independent of the position it is placed in. [Hoeks, 2016]

Hortaz, helburua balitz bukaeran ematea osagai aurreikusgarriena, esaldia bukatu beharko litzake kin sujetua, zein, tipikoki aurrikusgarriena izanik, bukaeran kokaturik izanen litzake are aurreikugarriagoa, bilakatuz esaldiko bukaera orohar aurreikusgarriena. Baina, galdera dá: zertárako nahi genuke aurrikusi bukaeran sujetua baldin sujetu hori behar badugu ki járri mezu-hartzailea an posizio komunikatibo abantailatsuena afinda jaso dagién informazio rhematikoa efektiboki?

Ez, baldintza orokorretan eta orohar ez dugu hori nahi, eta guztiz onartzen da ze sujetua nagusiki ematen da an hasiera on esaldia zatio izán marko thematiko egokiena ki ulertu avantailatsuki ondorengo informazio berria, rhematikoena, luzeena, irekiena, aurrikusgaitzena.

Eta gauza da ze antzekoa gertatzen zaio ki aditza respektu bere osagarria, zein orohar dén gutxiago rhematikoa, gutxiago luzea, gutxiago expandigarria, eta gutxiago aurrikusgarria zein aditza (daude aditz gutxiago zein izenak, eta gainera osagarriak expanditu daitezke harik infinitua an modu askoz aurreikugaitzagoa inkluso gana hiztuna zein ari den mintzatzen edo idazten reflexiboki). Justuki horregatik, arrazoi komunikatibo sendo horrengatik, aditzak orohar jotzen dú (interlinguistikoki, enpirikoki) ki posizio aurreratuagoa zein bere osagarri rhematikoagoa, luzeagoa, irekiagoa, aurrikusgaitzagoa, prosodikoki nabarmenagoa, informazioanalki helburuzkoa.

Dá justuki ber argumentazio sendoa zein dén erabiltzen ki justifikatu estruktura sujetulehena, antzera ere lagundua kin evidentzia enpiriko sendoa (joera orokor ondo nagusia ti OV ki VO). Horrela, hemen ere galde geinke: zertárako nahi genuke aurrikusi bukaeran aditza baldin aditz hori behar badugu ki járri mezu-hartzailea an posizio komunikatibo avantailatsua ki jáso informazio rhematikoena efektiboki?

Jakina, aditz hori, berdin nola sujetua, izanen dá erlatiboki are aurrikugarriagoa noiz emana ondorenda bere osagarria, baina, sujetuan lez, ez gaude saiatzen bilátzen bukaera aurrikusgarriena (zein, bestalde, izanen litzakén sujetua), baizik saiatzen emáten informazio berri potentzialki-konplexu bat (azpi baldintza orokorrak) an modu eraginkorrena, zein ez dén baizik kokátzea aditza an posizio transizionala artén sujetua (parte thematikoena) eta objetua (parte rhematikoena).

Printzipio maximotzaile hori ez da eusten, ez komunikatiboki, ez enpirikoki.

Bai, gauza da ze, orohar, asmatzen ibili behar izatea ez da interesgarria komunikatiboki. [1141] [>>>]

Hortaz, justuki aipátuz Pagel (2009, 2016) eta Gell-Mann & Ruhlen (2011) ...

Genioen an sarrera hau:

Ferrer-i-Cancho mintzo zaigu an 2014 gain ziklizitatea on aldaketa linguistikoa artén SOV eta SVO ("a typical example"), zein, bere ikuspegitik, oinarritu liteken an etengabeko lehia bát arten maximotzea buruen aurrikuspena eta minimotzea online-memoria:

Baina, zergátik tematzen da Ferrer-i-Cancho mintzátzen gain zikloak artén SOV eta SVO, itxuran simetrikoak ("bistable system"), baldin ziklo horien ustezko bi norabieak ez badira batere simetrikoak ez an euren maiztasunak (zein SVO-rako izanen litzaké askoz handiagoa eta askoz estableagoa) ezta ere an euren inguruko baldintzak (zein SVOrako kasuan izanen liraké askoz naturalagoak, eta gutxio induzituak ganik faktore extralinguistikoak nola izan ahal dén kontaktu linguistikoa)? 

Izan ere. gauza da ze ...

• SVO-tik SOV-rako aldaketa dá orohar aski raroa,

• SVO prepositibotik SOV postpositibora dá orohar are raroagoa,
  

OVtik VOrako aldaketa dá erabat maizkoena azpi baldintza orokor naturalak, halan ze gaur egun, abiatuz ti antzinako egoera bat non "OV" zén oso-oso nagusia, ailegatu gara ki egoera bat non "VO" dén maizkoena.

Eta orain, justuki aipátuz Ferrer-i-Cancho-k (2014) aipatutako Pagel (2009) eta Gell-Mann & Ruhlen (2011)...

• SVO-tik SOV-rako aldaketa dá orohar aski raroa:
  

  Pagel (2009), for instance, found that SOV routinely gave rise to SVO word orders, [...], but that reverse transitions were rare ... [Pagel, 2016 mintzátuz gain Pagel, 2009: ikus sarrera hau]

• SVO prepositibotik SOV postpositibora dá orohar are raroagoa [oinarritua an Pagel, 2009: ikus sarrera hau].

• SVO-tik SOV-rako aldaketak dirá gehien-bat induzituak zatio kontaktu linguistikoa

  In word order change, the progression SOV > SVO or sometimes VSO seems to have no exceptions apart from cases of diffusion, ... [Gell-Mann & Ruhlen, 2011: ikus sarrera hau]

• OV-tik VO-rako aldaketa dá erabat maizkoena azpi baldintza orokor naturalak, halan ze gaur egun, abiatuz ti antzinako egoera bat non "OV" zén oso-oso nagusia, ailegatu gara ki egoera bat non "VO" dén maizkoena. [Gell-Mann & Ruhlen, 2011: ikus sarrera hau] 

Hóri da koadro (evoluzio) orokorra, zein dén lehenengo kontua zein azaldu behar den (gero baita ere azaldu beharko dirá bestelako kasu partikularrak, zein sortu ohi diren ti salbuespenezko egoera partikularrak). Ikus halaber "Hala an Pagel (2009) nola an Gell-Mann & Ruhlen (2011) nabari dá norabide orokor bat ti SOV (post) ki SVO (pre), zein azpimarratu beharko litzake gain bestelako aldaketa zirkunstantzialagoak". [1408] [>>>]

Pagel-en (2016) aipu luzeago bat, zeintan integratzen dén atzoko aipua, azalduz zértan den analisi-modu filogenetiko-estatistikoa

Atzo aipatzen genituén ondoko hitzak on Pagel (2016), non autoreak berak laburbiltzen zizkigún bere 2009ko emaitzak (justuki an Pagel, 2009; Ferrer-i-Cancho-k hemen aipatua) respektu aldaketak artén hitz-ordenak an hizkuntza indoeuroparrak erábiliz analisi-modu filogenetiko-estatistikoa (ikus sarrera hau):

Pagel (2009), for instance, found that SOV routinely gave rise to SVO word orders, and SVO to VSO, but that reverse transitions were rare or nonexistent. [Pagel, 2016]  

Gaurkoan honatu nahi genuke pasarte osoago bat (non den integratzen atzoko aipua ere), zeintan Pagel-ek (2016) azaltzen dú analisi-modu filogenetiko-estatistikoa:

Dá beste hurbilketa bat, zeinekin konbina litekén informazio sintaktikoa gain evoluzioa on hitz-ordenak eta informazio filogenetikoa derivatua ti evoluzioa on lexikoa. [1406] [>>>]

Pagel (2016) mintzátuz gain (Pagel 2009): "Pagel (2009), for instance, found that SOV routinely gave rise to SVO word orders, and SVO to VSO, but that reverse transitions were rare or nonexistent."

Genioen an sarrera hau:

Ferrer-i-Cancho mintzo zaigu an 2014 gain ziklizitatea on aldaketa linguistikoa artén SOV eta SVO ("a typical example"), zein, bere ikuspegitik, oinarritu liteken an etengabeko lehia bát arten maximotzea buruen aurrikuspena eta minimotzea online-memoria:

Baina, zergátik tematzen da Ferrer-i-Cancho mintzátzen gain zikloak artén SOV eta SVO, itxuran simetrikoak ("bistable system"), baldin ziklo horien ustezko bi norabieak ez badira batere simetrikoak ez an euren maiztasunak (zein SVO-rako izanen litzaké askoz handiagoa eta askoz estableagoa) ezta ere an euren inguruko baldintzak (zein SVOrako kasuan izanen liraké askoz naturalagoak, eta gutxio induzituak ganik faktore extralinguistikoak nola izan ahal dén kontaktu linguistikoa)?

Hor, Ferrer-i-Cancho-k (2014) aipatzen zuén Pagel (2009) arrén sostengatu bere planteamendu finean-ziklikoa artén zenbait hitz-ordena, eta partikularzki artén SOV eta SVO:

Jada komentatu genuen ha asimetria zein den segitzen ti analisia on Pagel (2009), baina gauza da ze 2016an Pagel-ek berak komentatu zuén bere 2009ko artikulu hori an beste artikulu bat titúlatzen "Darwinian perspectives on the evolution of human languages", non dioén:

Pagel (2009), for instance, found that SOV routinely gave rise to SVO word orders, and SVO to VSO, but that reverse transitions were rare or nonexistent. [Pagel, 2016]  

Beraz, routinely aúrka rare or nonexistent. Dirá hitzak on Pagel (2016) reféritzen ki Pagel (2009), non argiki Pagel bera ari den azpímarratzen asimetria argi bat artén SOV eta SVO an aldaketa linguistikoa (baita artén SVO eta VSO, baina hori beste kontu bat da). [1405] [>>>]

Horrela, justifikatu ahal dira hala maiztasun sinkronikoak (zein kokatu behar diren barné evoluzio orokor bat), nola ere tendentzia diakroniko orokorra

Konpara daigún hori ordenazioa zein den ateratzen ti eredua ganik Ferrer-i-Cancho (2014), non finean heltzen den ki ordenazio ondo nahasi bat, zein ez den eusten ti ikuspuntu enpirikoa: 

kin-eta ordenazioá zein dén ateratzen ti gure atzoko eredua:

zeinekin ondo justifikatu ahal den zér gertatu den an evoluzioa on hitz-ordenak abiátuz ti antzinako egoera linguistikoa non SOV zén oso-oso nagusi (ondoriozta sorrera-baldintza oso-oso bereziak). Esan nahi baita ze, horrela, justifikatu ahal dira hala maiztasun sinkronikoak (zein kokatu behar diren barné evoluzio hori), nola ere tendentzia diakroniko orokorra. [1399] [>>>]