larunbata, otsaila 25, 2023

'dio + e = dio + t + e' non, alde batetik, agertu zaigú "t" epentetiko bat, eta bestetik, bi "e" indefinitu postpositibo, bata datiboa eta bestea aktiboa

Aurreko egunetan ikusten ari gara nóla, gure analisian, "e" partikula kokatu ahal den prepositiboki edo postpositiboki, baina beti ere berekin erámanez oinarrizko ideia bát on indefinizioa, zein, kontextuaren arabera, aplikatu ahal da an modu ezberdinak ki elementu ezberdinak, nola adibidez ki galdetzaileak arrén sortu prononbreak:

... "e" prepositibo hori izan zitekén ber "e" zein garai zaharretan kokatu zen aurrén galdetzaileak arrén sortu prononbreak nola "iñor <*e-nor"  edo "ezer < *e-zer":

... iñor 'alguien' (...) < *e-nor, cf. com. nor 'quien', e-zer 'algo'. de zer 'qué', etc. [Mitxelena, 1961:67]

Erabilera horretan ere kin signifikantza indefinitu berbera zein izanen zuén an aditzak

Eta baldin atzo ikusten genuén "e" partikula horren erabilera prepositibo bat (gure analisian bederen), gaur azpimarratu nahi genuke haren erabilera postpositibo bat an aditzak, zeintan "e" hori bihurtuko litzakén referentzia datiboa eta aktiboa ki 3. persona plurala, zein gure ikuspegitik dén persona indefinituena. Genioén hemen:

... (baliteke bi "e" horiek, alegia pluralgilea eta indefinitua, etortzea ti ber jatorri komun zaharrago bat, non akaso "e" horrek adieraziko zuén zerbait indefinitua an denbora, kantitatea,...).

Horrela, daukagu:

  • die

non gure "e" indefinitua bihurtuko litzaké referentzia datiboa te 3. persona plurala, eta

  • die + e = die + t + e 
non, alde batetik agertu zaigú "t" epentetiko bat, eta bestetik, amaieran gure "e" indefinitua baina orain nola referentzia aktiboa ki 3. persona plurala. [1912] [>>>]

Etiketak: