Eta zér esan ahal dugu gain "e" horiek an "e-n-e" posesiboa?

Ari garelarik gain "e" partikula zaharra eta bere aplikazio anitzak hala prepositiboak nola postpositiboak, akaso dedikatu beharko genioke sarrera batzuk ki "e-n-e" formazio posesibo zahar ondo interesgarria, zeintan behin baino gehiagotan antzeman dugun gure "e" partikula prepositibo eta postpositibo hori. Puntu horretaz gogora daigún ondoko sarrera, titulatuá:

• "-e" dá marka genitibo zaharra (akaso fosildua an "en-e"), zeinen kontraparte naturala dén "e-" (hau ere, akaso fosildua an "e-ne")

Hizkuntzen ibilbidean, askotan, erabilera sintaktiko zaharragoak gelditzen dira fosilduak an morfosintaxia e zenbait hitz edo esapide zein, izanki erlatiboki laburrak eta maiz erabiliak, ez diren hain errazki aldatzen.

Hala gertatu zen kin "-ai" inesibo indoeuropar zaharra, zein denbora batez geldituko baitzen fosildua an esapide latinoá "Romae = in Roma", nola aipatzen genuen hemen; eta orobat gertatu da kin "-cum" soziatibo latino postpositiboa, zein dén fosildua an estruktura morfologikoa e esapideá "contigo", zein, ezaguna denez, datorren ti esapide zaharragoá "ticum", non soziatiboa bikoiztu baita pre eta postpositiboki.

Antzera ere gertatu da kin "-e" marka genitibo zaharra, nondik sortuko zén "-en" modernoagoa. Ikus, puntu horretaz, zer dioten Miren Azkaratek eta Patxi Altunak an "Euskal morfologiaren historia" (2001:95):

Atzizki honek dituen bi formen artean, -(r)e eta -(r)en, Mitxelenak ez du zalantzarik -(r)e dela forma zaharra,...

Etxeparegan (1545) aurki dezakegu oraindik -(r)e zaharraren aztarna:

Mossen Bernat Echaparere cantuya

[Azkarate-Altuna, 2001:95]

Hortaz, "-e" dá marka zaharra e genitiboa, zeini gerora gehituko zitzaion "-n" itxuraz inesiboa, emanez "-en", akaso afin eman preseski gorputz fonetiko handiagoa ki "-e" marka genitiboa. Baina, nolabait esan, ideia genitiboa bázen justuki an "-e" marka, zeinen kontraparte prepositibo naturala dén "e-" partikula genitiboa, zein ager liteke an "e-ne" ondo zaharra ere (akaso hor ere bikoiztuta, "ene", berdin nola an "contigo"), eta zein izango litzake euskararen beste harribitxi bat, noizbait landu beharrekoa.

Eta zér gehiago esan ahal dugu gain "e" horiek an "e-n-e" posesiboa? [1924] [>>>]