'sagar, e-ni da' → 'en-e sagar da'
Genioén atzo mintzátuz gain sorrera te "ene" posesiboa:
Horren harian, gure"e" partikula atxiki zitekén ki izenordeak nola "nor > e-nor", haiei emanez kutsu indeterminatu-indefinitu bat an zentzuren bat. Esan nahi baita ze, bide beretik eta adibidez, ber partikula hori lotu zitzaiokén ki bestelako izenordainak nola "ni" osátuz "e-ni", zeinen hasierako erabilera bat izan zitekén:
eni da (= nire(a)(k) d(ir)a)
hola adieraziz edozer edo edonor zein nola edo hala egon liteken lotua ki "ni", esan nahi baita ze "eni" izan zitekén "ni" horren hedadura indeterminatu-indefinitu bat non kabituko zirén gaurko "nire" guztiak.
Beraz, analisi horren arabera, "e" partikularen aplikazio genitiboa hasiko zén prepositiboki an esaldi oso sinpleak non izenak izanen zirén oso kontextualak.
Oso kontextualak izanki, izen horiek eman zitezkén edo ez:
- eni da [OV]
- eni da sagar [OVS] (ez da oraindik artikulurik)
- sagar, eni da [SOV]
erábiliz esakera oso sinpleak. Hari horri segika, "e-ni" posesibo independente hori akaso berez (jarrai-ki arau fonologiko zirkunstantzial konkretuak) bilaka zitekén "e-ne", non azken "e" hori ez zen izanen baizik lehengo "i " hura, orain "e" bihurtua, baina gabé esangura genitiboa. Kasu horretan soilik beharko zén reinterpretazio aski direkto bat noiz "e-ne" lotzen hasi zen kin bere ondoko izena an esaera jada konplexuagoak nola:
- en-e sagar da
non, diogunez, azken "-e" hori reinterpretatuko zén nola "en-e" kin "e" genitibo postpositiboa.
Azpimarratu daigun ze "e-ni > e-ne" bilakaera fonetikoa (eta ondoko reinterpretazioa) ez da beharrezkoa, zeren zuzenean ere, azken "-e" genitibo hori sinpleki dislokatu zitekén (has zitekén erabiltzen) postpositiboki abiatuz ti "e-ni" eta emánez "en-e":
- en-e sagar.
Etiketak: e → e-ni → en-e → har-e → ni(r)e
1 Comments:
nehor, nehon, nehoiz, nehola... ere baditugu.
Argitaratu iruzkina
<< Home