igandea, maiatza 07, 2023

Berriro ere analogia (betiko analogia) ki azaldu 'gu giran → ginan' eta 'zu ziran → zinan'

Atzo genioenez:

Baldin "da → zan", orduan "dira → ziran", bidéz analogia hutsa, eta horrela ordezkátuz "iran" zaharragoa (eta oso antzekoa).

Horrela, 3. persona pluraleko "ziran" berri hori bát etorriko zén kin 2, persona plural regularra, zein, gure analisian, zén:

  • zu ziran

zein orain desanbiguatuko zén an 

  • zu zinan

gauzátuz orain beste analogia bat (betiko analogia), orain kin:

  • ni nintzan 
  • hi hintzan

zein gauzatuko zén an

  • gu ginan
  • zu zinan

esan nahi baita, jarriz "-n-" soinua ordezta hasierako "-r-" soinu regularra, halan ze honela gelditu zén "izan" aditzaren lehenaldiko paradigma osoa:

  • ni nintzan 
  • hi hintzan
  • hura zan
  • gu ginan
  • zu zinan

  • haiek ziran
Laburbilduz, berriro ere analogia (betiko analogia) ki azaldu "gu giran → ginan" eta "zu ziran → zinan".