Garai zaharretan izanen zirén bi partizipio ezberdin: '*e - i - za - n > i - za - n = izan' (singularra) versus '*e - i - la - n > *e - i - ra - n > i - ra - n = iran' (plurala)

Jarraituz kin atzoko haria, gaur egungo "izan" aditzean (partizipio bakarra), garai zaharretan izanen zirén bi partizipio ezberdin:

• *e - i - za - n > i - za - n = izan (singularra)

• *e - i - la - n > *e - i - ra - n > i - ra - n = iran (plurala)

non izanen zirén bi erro zahar ezberdin:

• za

• la/ra

biak CV, nola ere "da" fosila izanen zén CV.  

Honek gogoratzen digu ze aditz-morfologian bádaude arrastoak ti partizipio transitibo singularrak eta plurarak ere, nola genioén an ondorengo sarrera, zein gogoratzen dugun osorik:

• 'derauka-derauko (sing.) / derautza-derautzo (plur.)' versus "eduki /edutzi": Jatorriz partizipio singular eta plurala?

J. Oregi-k (1972:367) egiten ditú ondorengo referentzia eta komentarioak an bere "Otxoa-Arinen 'Doctrina' - (1713)" (artikulu interesgarri hori jada aipatua dugu adibidez an sarrera hau):

non ezberdintzen ditú hiru flexio laguntzaile aktibo hauek:

dio/dizkio; derauka/derautza, drauzkio; deutso/deutsoz

Hortik bigarrenak, akaso zaharrena baita, bádu aldaera kin "-o":

• derauka/derauko (sing.) / derautza/derautzo (plur.)

zeinen parean jar geinké ondoko kide formalak ere:

• eduki /edutzi 

Iruditzen zaigu oso paralelismo formal azpimarragarria, bide emánez ki pentsatu ze akaso jatorriz azken bi  partizipio horiek izan litezké aditz beraren partizipio singular bat (kin "-k-" epentetikoa) eta partizipio plural bat (kin "-t-" epentetikoa).

Gero partizipio eta adizki guzti horiek joanen ziren berrantolatzen an paradigma berriak, non, adibidez, 

• "*e - i - la - n > *e - i - ra - n" partizipio intransitibo plurala desagertuko zén, nahiz ez bere adizkiak, zein integratuko zirén an "izan" partizipioa (lehenago soilik singularra),
  

• eta beste adibide azpimarragarri bat jartzearren (eta gure analisian), "e(ra)dutzi" partizipio transitiboaren adizkiak (nola "de(ra)utzo" plurala) bihurtuko zirén mendebaldeko laguntzaile transitibo singularrak (nola "deutso" singularra). 

[1980] [>>>]