asteartea, iraila 12, 2023

Aramaioko hizkera: "suk sakatzun" bidéz analogia kin "sueik sakatzuen"

Hauxe genioén herenegun gain "zuk zekarren" zaharra vs "zueik zekartzuen" berriagoa (berrikuntza bat) an Aretxabaleta, Eskoriatza eta Leintz Gatzaga:

Bai, ezaguna denez, garai batean (akaso ez oso zaharra) "zuk zekarren", zein jatorriz zén 2. persona pluralekoa, bihurtu zén 2. persona singularrekoa an erabilera zainduagoa (berdin gertatu zen adibidez an inglesa, frantsesa edo gaztelania). Momentu horretan agertu zén beste forma bat ki adierazi 2. persona plurala, zehazki:

  • zueik zekartzuen

ordezta 

  • zuk zekarren 

zaharragoa, zein jada bihurtua zén 2. persona singularra.

Ikusten dugunez, "zueik zekartzuen" horrek "-(t)zue-" infijoa sartu du, horrela adieraziz ze forma hori dagokio i "zueik = zuek" ordezta "zuk". Prononbrea ("zueik = zuek") ere sortzen da hor.

Begiratuz orain nóla erabiltzen dirén bi adizki horiek an ondoko Aramaio, konprobatu ahal dugú ze analogiak jarraitu dú egiten bere bidea sórtuz "suk sakatzun" jarraiki eredua ti "sueik sakatzuen":

non "zuk zekarren" zaharrak utzi dio bere lekua i "suk sakatzun" berriagoa, sortua bidéz analogia kin "zueik sakatzuen". Jarraitzen dugu ikusten nóla analogia dén mekanismo oso inportantea an sorrera e forma berriak, kasu honetan morfologia berria. [>>>]