astelehena, abendua 16, 2024

BEHAGHEL'S LAW OF INCREASING TERMS: Given two phrases, the shorter precedes the longer where possible.

Azkenik, berraipatu daigun gaur Behaghel-en hirugarren legea:

BEHAGHEL'S LAW OF INCREASING TERMS (Gesetz der wachsenden Glieder):
Given two phrases, the shorter precedes the longer where possible. [Horn, 2022:118]

zeintaz jada mintzatu ginen an:

Duela egun batzuk Bittor Hidalgo-k harira ekartzen zigún 1909ko artikulu bat ganik Otto Behaghel, non autorea hasten zen lantzen bere legea:

Bada beste 'joera/lege' garrantzitsu bat nahiko unibertsala dirudikeena, nahiz hizkuntza indo-europarrentzakoa aipatua izan: «osagai handiagoen jarraitze legea»-edo («Das Gesetz der wachsenden Glieder») izenez ezagutzen dena, law of increasing members’ ingelesez, eta Behaghelek lehenengoz 1909an postulatua (‘Beziehungen zwischen Umfang und Reihenfolge von Satzgliedern’: Indogermanische Forschungen 25, 1909, S. 110–142).

Artikulu horretaz mintzatu gará an aurreko sarrerak, erabiliz Ruszkowski-ren artikulua titúlatzen "An attempt at statistical verification of Behaghel's linguistic law" (2015), zeinen hasieran irakurtzen genuén honako laburpen interesgarria:

In 1909, in reliance of linguistic material coming from a few dozens of world's languages, Otto Behaghel formulated a law which he called the law of increasing terms. It says that an order of constituents in fixed phrases containing equal elements is subject to a certain regularity, the shorter constituent precedes the longer one in general (their length is determined by the number of syllables). [M. Ruszkowski burúz Behaghel-en legea an "An attempt at statistical verification of Behaghel's linguistic law", 2015]

Gerora, Behaghel-ek garatu zuén bere hasierako lan hori, besteak beste orókortuz bere goragoko postulatua (legea/joera), nola irakurri ahal dugún an ondorengo 2022ko artikulua ganik R. Horn, titúlatua "Contrast and clausal order: on beyond Behaghel" (2022), non aipatzen dén Behaghel-en 1932ko lan inportante bat, zehaztuz ze:

... PANINI's PRINCIPLE [zein dén Behaghel-en goragoko legea] is a subcase of a more general rightward tendency for heavier or more complex material to appear later in a phrase or clause. [Horn, 2022:817-818]

Hor, 1932ko proposamen orokorrago horretan sartuko genuké Bittor-en atzoko komentarioa (zein eskertu nahi dugun):

Nolanahi, eta dakikezun bezala, Behaghelen 'joera/legea' (kasuan Paninirena ere) ez da mugatzen hitz labur/luze segidetara, anekdotikoa ere badatekeena (eta salbuespen ugarikoa), baizik eta, eta guretzako garrantzi gehiagokoa, osagai luze eta konplexuagoetara, Behaghelek berak hainbat unetan azaldu gisan (mendeko esaldiak dituzten osagaiak...).
Horretaz guztiaz saiatuko gara mintzatzen an ondorengo sarrerak.
Horrek legeak, zéin ordena lehenetsiko luke artén betiko 6 ordena posibleak? [2574] [>>>]

1 Comments:

Blogger Bittor said...

Badakikezu behintzat Hawkins-en 1994ko 'A performance theory of order and constituency'-z geroztik teorizatzen dela japoniera bezalako hizkuntza 'buruazkenetarako' Behagelez legeaz bestela 'osagarri luzeak osagarri laburren aurretik' eman ohi direla (besteak beste Yamashita-Chang-en 2001ko '"Long before short" preference in the production of a head-final language', edo Yamashita-Hirose-Packard 2011ko Processing and Producing Head-Final Structures-eko lanak). Ez dakit ze iritzi daukakezun horretaz, baldin baduzu. Eskerrik asko

astelehena, abendua 16, 2024 10:16:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home