Hor agertzen zaigú "arren" baliabide finala, orriotan askotan erabilia

Atzokoan aipatzen genuén ondoko adibidea, zeinen amaieran agertzen zaigún perpaus subordinatu final interesgarri bat kin baliabide bat zein askotan erabili dugún orriotan: "arren..." prepositiboa:

"( . .. ) gure salbatzailleak ordenatu du eukaristia guziz sainduaren guzien gaineko sakramendu hura, zeinak baitaduka egiazki haren haragia era odola, arren hura iaten duena sekulakotz bizi dadin" (SP Phil)

Honako aldaeretan ere erabili ahal dá "arren" tresna, denak ere sortuak erábiliz euskararen mekanismo propioak:

• [456] "... egin dezagun arren" = "arren-eta... egin dezagun" = "arren... egin dezagun" = "arren egin dezagun..." = "arren egin..."

Jada aipatua dugu desdoblamendua (bikoizpena) on "arren" final postpositiboa, sortaraziz "arren-eta..." prepositiboa, edo laburrago, "arren..." soila. Esan nahi baita:

"...egin dezagun arren" = "arren-eta... egin dezagun" = "arren... egin dezagun" = "arren egin dezagun..." = "arren egin..."

Ikus daigun "arren-eta" sarrera an hiztegi historikoa déitzen Orotariko Euskal Hiztegia (OEH):

ARREN ETA (...) b) (Dv). Para que. Cf. Lf Gram 748: "Parfois ce subjonctif final est annoncé par arren-eta [...], 'afin que'". Bidali zion mezua arren-eta hurbil zadin. J. Etcheb. [ES?] ap. Dv. Eskola nausi yarri, arren eta haurrak, / Orotan gehienik arthatu beharrak, / Etziten itsu geldi, eskeko bidean. Hb Esk 134. 

eta ikus ere bere versio final burulehen soildua, "arren...":

ARREN 5. (Dv). (Con oración subordinada final, normalmente al comienzo de frase). Para que, a fin de que. v. ARREN ETA; cf. infra (II). Tr. Exclusivamente septentrional; no hay testimonios del s. XX. Othoiztuko duzu Iainkoaren maiestatea, arren agrada dakion zure eginza hau. Harb 45. Hargatik erne egon behar da eta othoitz egin arren denbora eztoan alferrik. SP Imit I 10, 2 (Ch denbora alferrik ez doazuntzat). Itzulgaitzatzu zure gana arren eskerdun, humil eta debozionetsu gerta gaitezin zure aldera. "Convertenos ad te, ut simus grati, humiles & devoti". SP Imit III 8, 3. Egiozu ofrenda zure bihotzaz, arren iar dadin haren gainean iaun, iabe eta nausi. SP Phil 523. Gure salbatzailleak utzi dio bere Elizari Penitenziazko eta Konfesioneko Sakramendua, arren hartan garbi gaitezin gure bekhatu guziez. Ib. 154 (He 156 garbitzeko). Egin dezatela horrentzat othoitz [...], arren [...] merezi dezan sartzea Zeruko glorian. Brtc 271. Tiranoek gatiboak gatez eta burdinez / Kargatzen ohi dituzte, arren hekin ordenez / Trufaturik ez daitezen bere gisa goberna! Monho 48. Beilla bat egina nuen, / Arren zu senda ziñtezen. Gy 76. Aiphatu lekhura bera da gan nahi, / Ez dadintzat arren trunpatua geldi. Ib. 96. Eskaldun guzia da egun gonbidatzen / Has dadin izpirituz zerbeiten moldatzen, / Yakin dezaten arren gure ondokoek / Nolako gaiak zuzten hekin arbasoek. Hb Esk 6. Nik dakidan bezala guziek arren / Yakin dezaten. Elzb Po 190.

non, antzeko kasuetan bezala, eskura egon beharko litzakén aditz-aukera ez-jokatua ere: "arren egin..." kin zentzu finala.

Aukera horiek guztiak sortzen dirá erabiliz euskararen mekanismo propialak, hala nola adibidez postposizioaren  desdoblamendua (bidéz dislokazio prepositiboa), "-eta" partikula indartzailea jartzea edo kentzea aráuz hiztunaren interes komunikatiboa, aditz jokatua aurreratzea (emanez "arren + aditza + beste osagarriak"), edota aurreratzea soilik partizipioa edo aditz-erroa. Denak ere aukerakoak.

Bai, denak ere euskararen mekanismo propioak, euskara hutsa. [2678] [>>>]