Very low? Zinez, ez da sinestekoa!

SOV eta OSV konparatzeko experimentuan, Laka/Erdozia-k 33 parte-hartzaileeatik 10 eliminatu dituzte a posteriori, behin experimentuko ariketa guztiak egindakoan: 

33tik 10!!

Lehenengo begiratuan ere, horrek itxura txarra du. Areago noiz ikusten dugun ze kendutako partaideen datuak (kasu horretan errore-portzentajeak) ez dira erratikoak, ez dira estrukturabakoak, ez dira zentzubakoak, baizik ze, aitzitik, eliminatutako errore horietatik gehien-gehienak dirá justuki OSV, bitárten erlatiboki gutxi dirén SOV, jarraiki ber patroia, nahiz areagotua, zein den gertatzen an gainerako datuak. Esan nahi baita ze, kendutako partaide horiek sartuz gero, emaitzak izanen zirela ia eskandolosoak.

Laka/Erdozia-k zehazten digute ze kendutako partaideek OSV esaldietan batezbeste huts egiten duté erantzunen %67 (esan nahi baita: 16tik 10'72), bitartean ze SOV esaldietan huts egiten duté erantzunen %12'5 (esan nahi baita: 16tik 2!!). Bestela esanda, kendutako partaideen erroreak dirá guztiz relevanteak respektu ikerketaren helburua, zeren ari dira oihukatzen ze experimentu horretan, kendutako partaide horientzat OSV da askoz gutxiago efektiboa ezi SOV. 

Kalkulu batzuk egin ostean, hona hemen nóla geldituko lirakén experimentuko errore-portzentajeak noiz konsíderatu 10 partaide horiek (ikus barra gorria: 10 partaideak barruan), batera kin errore-portzentajeak zein Laka/Erdozia-k eman dituzten (ikus barra urdina: 10 partaideak kanpoan): 

Zehazki, 10ak kanpoan, SOV-k %4'3 eta OSV-k %15'6, hau da OSV-k 3'63 aldiz errore gehiago zein SOV-k, bitartean ze, 10ak barruan, SOV pasatuko litzake ki %6'78 eta OSV ki %31'13, hau da orain OSV-k 4'59 alditan errore gehiago. Esan nahi baita ze, oinarrian, kendutako partaideetan errepikatzen da ber patroia zein ez-eliminatuetan, halan ze ez den ondo ulertzen zergátik kendu dituzten (zoritxarrez, ez dugu biderik jakíteko zéin izan den 10 partaide horien eragina gain reakzio-denborak eta irakurketa-denborak). Ikus daigun, jarraian, zéin izan den Laka/Erdoziaren irispidea.

Kontua da ze, Laka/Erdozia-k esaten dutenez, experimentu horretan (non partaide bakoitzak erabili behar dituén 16 esaldi SOV eta 16 esaldi OSV), parte-hartzaileak baztertuko dirá baldin ordena bateko 16 esaldietatik 6 baino gehiagotan huts egiten badute, nahizta beste ordenan ez huts egin esaldi batean ere. Hau da,

• OSVn 7 errore eta SOVn 0 errore eginda, parte-hatzailea eta bere datuak baztertuta geldituko dira, nahizta guztira esaldien %22 huts egin (32tik 7), baina
• OSVn 6 eta SOVn 6 eginda, analisi barruan geldituko dira nahizta guztira esaldien %37'5 huts egin (32tik 12).

Ikus daigun orain beste ikuspuntu batetik. Errore-portzentaien helburua zén konparatzea ea existitzen zen diferentzia esanguratsua artén SOV eta OSV, eta autoreek zér egin dute? Ikus:

• Noiz aurkítu parte-hartzaile bat zek egín diferentzia ondo relevantea artén bi ordena horiek an ulermen-erroreak (demagun, OSVn 10 eta SOVn 2, hau da esaldi guztien %37’5), Laka/Erdozia-k baztertu egin dute parte-hartzaile hori, baina:
• Noiz aurkítu parte-hartzaile bat zek egín aurreko horren oker-kopuru berdina (%37’5) baina ordenen arteko diferentziarik gabe (OSVn 6 eta SOVn 6), orduan Laka/Erdozia-k onartu egin dute partaide hori an euren analisia.

Gainera, kontuan har daigun ze kendutako partaideen batezbesteko erroreak izan dirá: OSVn 10,7  eta SOVn  2.

Bistan denez, partaide eta datu horiek horrela kentzean, OSVren errore-portzentajeak bilakatu dirá askoz baxuagoak zein beharko luketenak (hala nola ere, adibidez, SOV+OSV baturaren errore-portzentaiak), eta ondorioz, ordenen arteko diferentzia erlatiboak leundu dira (nahizta ondo esanguratsuak izaten jarraitzen duten).

Baina, gaurko azpimarra da ze, Laka/Erdozia-k, behin partaide guztien ia heren bat kanporatutakoan (Laka/Erdozia-rentzat errore gehiegi zituztelakoan, nahiz euren erroreek jarráitu ber patroi orokorra), eta ondorioz, behin errore gehienak eta gainera ondo relevanteak baztertutakoan (kendu dituzté erroreen %58 inguru), atrevitzen dira esáten ze experimentu horretan erroreak dira very low (an "Linearization preferences given “free word order”; subject preferences given ergativity: a look at Basque", 2012):

(3C) [goragoko grafikoaren barra urdinek (noiz batertu dituztén 10 partaideak)] shows that, even though the amount of errors in the comprehension question was very low, it was significantly higher for OSV sentences. [Laka/Erdozia, 2012]

Very low? Zinez, ez da sinestekoa! [232] [>>>]

____________________________________________________

Irakur serie guztia:

•   Zuek valoratu    
•   Esaldi pluralen efektu berdintzailea
•   Zein dira oinarrizkoagoak: irakurketa-denborak edo errore-portzentajeak?
•   Very low? Zinez, ez da sinestekoa!
•   Soilik horrela
•   Mesedez, hartu minutu bat eta irakurri hau
•   Nahi duenak ikus beza: erabili dituzté errore-portzentajeak eta reakzio-denborak noiz konparatzen SOV eta OSV, baina ez noiz konparatzen SVO eta OSV
•   Eztabaida zientifikotik at? Hori da bide antizientifikoa
•   Sei hilabete geroago, Lakaren artikulu antizientifikoak hor jarraitzen du   
•   Prozesamendu-kostua ez da soilik neurtzen an irakurketa-denborak  
•   Laka: norbaitek explikatuko al dit?  
•   Erdozia (2006) edo zelan desitxuratu ondorio enpiriko batzuk    
•   Unibertsitatea, zeru hori