Euskara batua dá, oinarrian, Beterriko euskara

Zioén Koldo Zuazo dialektologoak erántzunez ki galderak on Garikoitz Goikoetxea an artikulu titulatuá "Batuaren arantzak" (Berria, 2018-9-30):

Zuazok ohartarazi duenez: «Euskara batua ikasi dutenei askotan entzun diet ez dutela euskalkirik. Eta badute! Beterriko hizkera egiten dute, aldaketa txiki batzuekin: det ordez dut, gera ordez gara, dijua ordez doa...».

Bai, nik ere "beti" pentsatu dut horrela, euskara batua dá hein handi batean euskara-moldea zein mintzo dén an area zabal bat zein den kokatua anárte Gipuzkoa eta Nafarroa.

Gogoratzen naiz nóla oso aspaldian, duela 35 urte inguru, uda batez Udako Euskal Unibertsitatea-n, hasi nintzen joaten ki eskola batzuk burúz dialektologia, zeinen gidari nagusia zén Txillardegi, zeintan, egun batean antolatua zén txango bat ki Ultzamako bailara (Iraizoz, Auza,...), non aurkitzen baitzen euskararen muga, eta non mintzatuko ginen kin hango hiztunak. Eta, han, ondo gogoratzen naiz nóla klaruki iruditu zitzaidan ze hiztun haien euskara (nafarra) zén, oinarrian, batua, oso gutxi gora-behera, justuki gorago Zuazo-k dioena. Esan nahi baita ze, besteak beste, han entzuten ahal ziren aditz laguntzaileak nola adibidez "zitzaizkigun", berdin-berdin esanak nola aurkituko nituen idatziak an nire euskara-liburuak (báziren kontrazioak eta errazpideak ere). Nolabait esan, hantxe zen euskara kasi batua zuzen-zuzenean.

Hortaz, ezin esan daiteke ze euskara batua, bere oinarrian behintzat, artifiziala denik. Ez, ez dut uste hori esan daitekenik. Euskara batua dá, aldaketa txiki batzuekin, herri horietako euskara, eta báditu, printzipioz, hango kontrazioak eta errazpideak, zein egonen diren gehiago edo gutxiago markatuak edo erabiliak aráuz egoera komunikatiboa.

Orduan, zéin da arazoa an euskara estandarra? Saiatuko naiz horri erantzuten an ondorengo sarrerak. [381] [>>>]