Juan Garzia: "Zenbat irakasle ezagutzen dituzue euskarazko liburuak irakurtzen dituztenak?"

Dio Erramun Gerrikagoitia-k an aurreko sarrera:

Aristegieta mintzo da desatchiquimenduaz.

Nola euscal iracurlea inguraturic haimbat difficultatez (lexical, orthographico, syntactico,...) azquenean an bere euscarazco iracurquetan heltzen da ki desatchiquimendua edo uzten edo abandonatzen duela euscara edo behintzat iracurqueta euscaraz.

Hortxe da aurreneko arrazoia, arrazoi printzipala zergatik ez den irakurtzen euskaraz hainbeste nola espero ziteken, edota zergatik ez den erabiltzen euskara hainbeste nola-ere espero ziteken: gainkostu informatibo-expresiboa (kantitatean eta kalitatean), zein, jakina, ez litzaken inoiz ahaztu behar noiz bilatzén soluziobideak, esan nahi baita benetako soluzioak.

Baina, askoz erosoagoa da horretaz ahaztea, eta adibidez Juan Garzia honela mintzatu zen, publikotik hitza hartuta, an mahai-inguru bat titúlatzen "Euskaratutako literaturaren harreraz zenbait gogoeta” (EHUko Udako Ikastaroak, 2013ko abuztua):

Mahaikideen iritziak entzunda begibistakoa da itzulpen askok espero baino irakurle gutxiago izaten dutela. Horren kausen bila, entzuleen artetik Juan Garziak diglosia aipatu zuen eta hori kontuan hartu gabe, beste literatur sistemetatik egindako edozein estrapolazio herren geratzen dela nabarmendu.
...
Juan Garziak publikotik hitza hartu zuen ostera: “Zenbat irakasle ezagutzen dituzue euskarazko liburuak irakurtzen dituztenak?”. Umeek heltzean erdarara pasatzeko duten joera esplikatzeko bitartekari horien portaera faktore garrantzitsutzat jo zuen. Helduak euskaraz irakurtzen ikusten ez badituzte, beraiek ere heldu izaten hasten direnean ez dute egingo “tontoak ez direlako”. [Boligrafo Gorria bloga ganik Gorka Bereziartua]

Axalean geldituko al gara? Ez, bádaude arrazoi ondo sakonagoak zek dute zerikusirik kin gainkostu sintaktiko-informatibo-expresiboak (kantitatean eta kalitatean), zeinen soluziobidea dirén euskararen garabide sintaktikoak, eta zeinen betikotzea dirén Juan Garzia-ren desbide sintaktikoak, zein, bistan denez, ari diren nagusitzen an instituzio sozial guztiak (Euskaltzaindia, Berria, EITB, EHU, EIZIE...). [487] [>>>]