igandea, otsaila 06, 2022

Ez dakigu, horratio, zergátik Juan Garziak ez dun aldezten ordena sanoagorik: "...: Anchume bat egundaño eman ez didazu, Gauz onik egingo ez dute, zure semearen icenic ere mereci ez det, etab."

Atzokoan ikusten genuen nóla, Juan Garziaren argudioari jarraiki, euskara jada hasiko zen galbideratzen (alegia, emáten pausuak ki "galbidea") noiz garatu zuén SVO ordena neutroa an esaldi negatiboak

Ikasle horrek ez du ekartzen liburua eskolara.

Ez dakigu, horratio, zergátik Juan Garziak ez dun aldezten ordena sanoagorik (galbidea ez baitá, argi denez, biderik egokiena), nola litzakén hau:

Ikasle horrek liburua eskolara ekartzen ez du.

Eta gauza da ze SOV eredu hori erabili izan dá an garai zaharragoak, eta are espekula liteke (eta espekulatu da, adibidez Altubek berak) ea ordena buruazken hori ez ote zen izanen zaharragoa zein oraingo SVO neutroa an esaldi negatiboak (iruditzen zaigu zentzuzko espekulazioa). 

Edonola ere, euskaran izán da ezezko eredu hori non, aditz laguntzailea bukaeran jarrita, justuki inplementatuko litzáken Juan Garziaren eredu teorikoki onuragarriena, zeinekin euskara hasiko litzáke ateratzen ti galdidea:

...: Anchume bat egundaño eman ez didazu, Gauz onik egingo ez dute, zure semearen icenic ere mereci ez det, etab. [Lakarra, 1986]

Bai, Juan Garziaren argudioari jarraiki, azken eredu hori ere ondo kaltegarria izan beharko litzake (t)za(t) euskara, eta hola balitz, bádirudi ze, logikoki, aldeztu beharko litzaké beste eredu bat gutxio kaltegarria, esan nahi baita konpatíbleagoa kin menderakuntza portpositiboa:

...: Anchume bat egundaño eman ez didazu, Gauz onik egingo ez dute, zure semearen icenic ere mereci ez det, etab. [Lakarra, 1986]
beti ere náhizik-ze menderakuntza postpositiboak lan gutxiago eman deion ki euskara-erabiltzailea.