asteazkena, otsaila 24, 2016

Very low?

SOV eta OSV konparatzeko experimentuan, Lakak eta Erdoziak 33 parte-hartzaileeatik 10 eliminatu dituzte a posteriori, behin experimentuko ariketa guztiak egindakoan. 33tik 10!!! Lehenengo begiratuan ere, horrek itxura txarra du. Areago noiz ikusten dugu ze eliminatutakoen datuak (kasu horretan errore-portzentajeak) ez dira erratikoak, edo estrukturabakoak,  edo zentzubakoak, baizik-ze eliminatutakoen errore horiek gehien-gehienak direla OSV, eta erlativoki gutxi direla SOV.

Esan nahi baita ze, eliminatutako partaide horien erroreak dira guztiz relevanteak respektu ikerketaren helburua, zeren ari dira oihukatzen ze, experimentu horretan, OSV da askoz gutxiago efektivoa ezi SOV. 

Lakak eta Erdoziak esaten digute ze eliminatutako partaide horiek OSV esaldietan batezbeste huts egiten duté erantzunen %67 (esan nahi baita: 16tik 10'72), bitartean-ze SOV esaldietan huts egiten duté erantzunen %12'5 (esan nahi baita: 16tik 2!!!). 

Kalkulu batzuk egin ostean, hona hemen nola geldituko litzake grafikoa e errore portzentajeak noiz 10 partaide eliminatu horiek ez diran baztertzen (barra gorria) kin-eta errore-portzentajeak zein Lakak eta Erdoziak erabili dituzten (barra urdina, 10 parte-hartzaile horiek kanpoan utzita): 

Zehazki, 10ak kanpoan direlarik, SOV-k %4'3 eta OSV-k %15'6, hau da 3'63 aldiz errore gehiago, bitartean-ze 10ak barruan daudelarik, SOV pasatuko litzake ki %6'78 eta OSV ki %31'13, hau da 4'59 aldiz errore gehiago. Esan nahi baita ze, oinarrian, partaide eliminatuetan errepikatzen da ber patroia zein ez-eliminatuetan, halan-ze ez da ulertzen zergatik kendu dituzten (zoritxarrez, ez dugu biderik jakiteko zein izan dan 10 partaide horien eragina gain erreakzio-denborak eta irakurketa-denborak).

Kontua da ze, Lakaren eta Erdoziaren experimentu horretan (non partaide bakoitzak erabili behar ditu 16 esaldi SOV eta 16 esaldi OSV), parte-hartzaileak izanen dira baztertuak baldin ordena bateko 16 esaldietatik 6 baino gehiago huts egiten badituzte, nahiz-ta beste ordenan ez huts egin esaldi bat bera ere. Hau da,

  • OSVn 7 errore eta SOVn 0 errore eginda, parte-hatzailea eta bere datuak baztertuta geldituko dira, nahiz-ta guztira esaldien %22 huts egin (32tik 7), baina
  • OSVn 6 eta SOVn 6 eta analisi barruan geldituko dira nahiz-ta guztira esaldien %37'5 huts egin (32tik 12).
Ikus dezagun beste ikuspuntu batetik. Errore-portzentajeen helburua zen kontrastatzea ea existitzen zen diferentzia esanguratsua arten SOV eta OSV, eta zer egin dute? Ikus:
  • Noiz aurkitu parte-hartzaile bat zeinek egin diferentzia ondo relevantea an ulermen-erroreak (demagun, OSVn 10 eta SOVn 2, hau da esaldi guztien %37’5), Lakak eta Erdoziak baztertu dute parte-hartzaile hori, baina:
  • Noiz aurkitu parte-hartzaile bat zeinek egin aurrekoaren oker-kopuru berdina (%37’5) baina diferentziarik gabe (OSVn 6 eta SOVn 6), orduan Lakak eta Erdoziak onartu dute parte-hartzaile hori an analisia.
[OHARRA: kontuan hartu ze, eliminatutakoen batezbesteko erroreak izan dira: OSVn 10,7  eta SOVn  2]

Vistan denez, datu horiek horrela kentzean, OSVren errore-portzentajeak bilakatu dira askoz bajuagoak respektu beharko luketenak (hala nola ere, adibidez, SOV+OSV baturaren errore-portzentajeak), eta ordenen arteko diferentzia erlativoak suavizatu dira (nahiz-ta ondo esanguratsuak izaten jarraitzen duten).

Baina, gauza da ze, Lakak eta Erdoziak, behin parte-hartzaileen ia heren bat kanporatutakoan (Laka-Erdoziarentzat errore gehiegi zituztelakoan, nahiz erroreek jarraitu ber patroia), eta horren ondorioz, behin  errore gehienak eta ondo relevanteak baztertutakoan (%58 inguru), atrevitzen dira ki esan ze experimentu horretan erroreak dira very low:
(3C) [goragoko grafikoaren barra urdinak, noiz batertu dituzte 10 parte-hartzaileak] shows that, even though the amount of errors in the comprehension question was very low, it was significantly higher for OSV sentences. [Laka eta Erdozia, "Linearization preferences given “free word order”; subject preferences given ergativity: a look at Basque" (2012)]
Very low? []
____________________________________________________

Irakur serie guztia: