Automatismoz edo ez, imitazioz edo ez

Dio Irene Arraratsek an artikulua e-Lander Arretxea zein aritu garen komentatzen an azken hiru sarrerak (hau , hau eta hau) [Prosa apropoposa gurea? (2016-1-17]:

... prosa modu hori ez da bere baitakoa, hau da, sortzen duen gehiena erdararen imitazioa da.

Prosa eredu horren zabaltzeak automatismo batzuk ere ekarri dituela dio Arraratsek: atzerakarga, gerundio faltsuak, puntuazio pobrea –komak eta puntuak bakarrik erabiltzea–, perpaus erlatiboen erabilera neurrigabea… [Ikus Prosa apropoposa gurea? (2016-1-17)]

Beraz, Arrarats-en hitzetatik segitzen da ze:

• imitatu egiten da eredu bat, erdararena, non ez dagoen atzerakargarik, baina emaitza ateratzen dá atzerakargatua; 
• imitatu egiten da eredu bat, erdararena, non puntuazioa ez den pobrea, baina emaitza agertzen dá pobreki puntuatua;  
• imitatu egiten da eredu bat, erdararena, non perpaus erlatiboak ez diren erabiltzen neurrigabeki, baina emaitza dá perpaus erlatiboen erabilera neurrigabea;
• edo, laburrean, imitatu egiten da sintaxi bat potentea eta eraginkorra, erdararena, baina emaitza ez dá ez potentea ez eraginkorra.

Zein da arazoa? Arazoa da ze ezin da inplementatu sintaxi burulehenaren potentzia (informazional eta expresiboa) arartez estruktura eta baliabide sintaktiko buruazkenak, zein diren hagitz ahulago ze euren kontraparte burulehenak, halatan ze justuki ahultasun sintaktiko horregatik sortuko da atzerakarga, justuki ahultasun sintaktiko horregatik beharko da puntuazio erlatiboki gehiago, eta justuki ahultasun sintaktiko horregatik askoz kontu handiagoz erabili beharko dira perpaus erlatiboak. Automatismoz edo ez, imitazioz edo ez. [⇶]