larunbata, iraila 07, 2019

Silaba gutxiago baina konplexuagoak

Azken sarreran ikusi dugu nóla François Pellegrino, Christophe Coupé eta Egidio Marsico ikerlariek kalkulatu dutén informazio-densitatea hen 8 hizkuntza, zein agertu an lehenengo zutabea hen ondorengo taula:

Hor ikusten dugu nóla adibidez gaztelaniak dún erabiltzen askoz silaba gehiago zein inglesak afin eman ber informazioa. Noiz vietnamierak erabilí 91 silaba, inglesak erabili 100 (edo, bestela, noiz vietnamierak 100, inglesak 109,89), eta noiz vietnamierak erabilí 63 silaba, gaztelaniak erabilí 100 (edo, bestela, noiz vietnamierak 100, gaztelaniak 158,73), halatan ze, eginez 158,73/109,89 aterako zaigú 1,44, esan nahi baita ze gaztelaniak textu horietan erabiltzen ditú %44 silaba gehiago zein inglesak, alegia, askoz silaba gehiago (edo, gaztelaniaren referentzia erabiliz: 109,89/158,73 = 0,69: inglesak erabiliko lituzké %31 silaba gutxiago zein gaztelaniak).

Bestalde, báda beste faktorerik zein dún eragiten gáin informazio-ratioa (goiko taularen hirugarren zutabea), hala nola silaben konplexitatea, edo soinuen konplexitatea, zein ez diren zertan izán interlinguistikoki berdinak (hizkuntza batzuk izan ahal dute silaba-aukera gehiago baina konplexuagoak, eta beste batzuk aukera gutxiago baina sinpleagoak).

Justuki silaba-konplexitateaz, ikus ondorengo taula non goragoko autoreak saiatzen diren jasotzen a diferentzia interlinguistikoa:

non ikusten dugun nóla, experimentu horretan, hizkuntzak zein dutén informazio-densitate handiagoa (nola adibidez inglesa edo txinera), duté halaber silabario konplexuagoa. Esan nahi baita silaba gutxiago baina konplexuagoak. []