asteazkena, martxoa 25, 2020

...bere geldialdiak (pausa koherenteak), bere bisita gidatuak (aposizioak)...

Atzokoan genioén ze Josu Zabaleta, zein den euskal itzultzaile bakarra ze-lortu dun Espainiako Itzulpengintza Sari Nazionala (2013), ez dela prezeski nabarmentzen zatio bere perspektiba sintaktiko zabala eta zabaltzailea, irekia eta garatzailea (saria, besteak beste, eman ziotén zatio, ez gehiago eta ez gutxiago ze zatio sortú eta garatú hizkuntza literarioak eta poetikoak), baizik, ondo alderantziz, nabari da bere jarrera uzkurra, murritza, mugatua... respektu uzta ederra e-harribitxi eta mekanismo sintaktikoak zein euskarak gustura erakutsikó ki edonor ze-nahi dun ikusi eta... erabili.

Ikus (pixkat beherago zein atzoko hasiera) beste esaldi horietako bat zein, irakurritakoan, ez dugun jakinen zéin den bere signifikazio zehatza, izanki soilik, eta onenean, signifikantza horren ideia lauso, orokor eta oso inperfektu bat, zein ez genuken jakingo zehazki azaltzen baldin galdetuko baligute:
Liburu honek erakutsi nahi du zibilizazio hau ez dela oraindik ere bere jaiotzako traumatik erabat bere onera itzuli, tribu-gizartetik edo «gizarte itxitik» –hark duen indar magikoekiko mendekotasunarekin–, gizonaren kritika-ahalmena libre uzten duen gizarte irekira igarotzetik, alegia, oraindik ere ez dela erabat bere onera itzuli.
Ondo aztertuta, duda serioa daukat ea posible den esaldi hori ez jada lehenengoan ulertzea, baizik hamaikagarrenean ere (aparte utzitá dastazio literarioa). Konpara kin:
Se ha tratado de demostrar que esta civilización no se ha recobrado todavía completamente de la conmoción de su nacimiento, de la transición de la sociedad tribal o "cerrada", con su sometimiento a las fuerzas mágicas, a la "sociedad abierta", que pone en libertad las facultades críticas del hombre.
non topatzen gara kin sekuentzia ondo artikulatu bat e-sintagma nominalak, verbalak eta edonolakoak, zeinek gidatzen gaituzte, seguru, barrén ur sakonak hen ideia eta intentzio konplexuak, gozatuz ibilbide kontzeptuala, bere geldialdiak (pausa koherenteak), bere bisita gidatuak (aposizioak)... dastatuz bidaia.

Hori lortzeko behar dá perspektiba eta jarrera egokia ki landu (sortu eta garatu) sintaxia (lexikoa ere), zein, sariak sari, nabarmenki ausente dago an prosa hen Josu Zabaleta. [

Etiketak: