ostirala, uztaila 17, 2020

Eskandalu zientifiko eta sozial bat, baina, nori ajola zaio?

Atzo genioén buruz tesi ofizial, ortodoxo, chomskyarrak:
Beste alde batetik, daukagu teoria sintaktikoki oroberdintzailea, zeinen arabera, dena da berdin: berdin da sintaxi edo hizkuntza batean eukitzea juntagailu kopulatiboak edo ez (nola "eta" edo "edo"), berdin da hizkuntza batek (hiztun batzuek) eskura eukitzea baliabide konparatibo berezituak edo ez, berdin da eukitzea estruktura erlatibo potenteak edo ez, berdin da SVO edo OSV...
Berdin dio sintaxiaren ordenak, hizkuntzaren egiturak: guztiak prozesatzen ditugu efikazia berdinarekin. (Itziar Lakaren irakaskizuna. Ikus Luistxo Fernandezen "Burmuina aztertuz ikasi ditugun euskararen 4 sekretu", publikatua an "Sustatu", 2015-07-20).
Berdin da edozer. Edozein kasutan ere, hizkuntza guztiak izanen dira berdin eraginkorrak.
Hortxe, ("Berdin dio ...") daukagú hizkuntzalaritza ortodoxoaren dogma, zeintaz jada mintzatu ginen an atzoko sarrera. Gainera, Sustatuko sarrera hartan (2015-07-20), egin genuén honako komentarioa:
Hau eskandalu zientifiko bat da.

Lakak du mantentzen:
“Hainbat esaldi, ordena desberdineko elementuekin eman zitzaizkien zenbait euskaldun elebiduni, eta SOV ordenakoak azkarrago eta zalantza gutixagorekin detektatzen zituzten hiztunek. Beste ordena posibleek (OSV, SVO, OVS) antzekoak ziren hiztunentzat, ez dago bereizketarik ordena bat bestearen aurretik.” (Luistxo Fernandezek ekartzen dizkigu Lakaren esanak)
Hori da tesi berbera zein Lakak dun mantentzen (oraindik ere) an bere artikulua titulatzen “SVO eta OSV hurrenkerak”, edo berbera zein Erdoziak nahi duen defenditu (nahiz ez dun lortzen) an bere artikulua titulatzen “Euskarazko hitz hurrenkera ezberdinak prozesatzen”. Baina, euren experimentuak eta euren emaitzak erabilita ere, konklusio horiek ez dira egiazkoak. Eta edozeinek konproba dezake ez direla egiazkoak (ikus adibidez nire bloga: "balbula").

Euren experimentu eta emaitzetan ikusten da nola SVO ordenakoak diren hain justu "azkarrago [irakurtze eta erreakzio-denborak kontuan hartuta] eta zalantza gutxiagorekin [errore-tasak kontuan hartuta] detektatzen" dituztenak. SVO da nagusitzen gain SOV, OVS eta OSV.

Hau guztia da eskandalu zientifiko bat, errepikatzen dut: eskandalu zientifiko bat.
Bai, dá eskandalu zientifiko eta sozial bat, baina, nori ajola zaio? (ikus sarrera hau eta hau)
----------------------------------------
Jarraian kopiatu dut komentarioa:

----------------------------------------
[]

Etiketak: ,