Ez al lirake orokorrean aldeztu behar aukera arinagoak gain aukera astunagoak, eta are astunegiak?
Zioén atzo Josu Lavin-ek:
los cuales ez da bethi los que-ren valioquidea, eta los que ez da bethi los cuales-en valioquidea.
Nic eguin dudan proposamenaren arauera "ceinac" horrec valio du los que eta los cuales guztiac adiaraztecotz. Eta baita -enac formaren valioquidea, erabili nahi ukanez guero, nosqui.
Erabilera horretan, Gilenek zioenez, "zeinak" izanen luké bi adiera ondo ezberdin:
... gizonak, zeinak etorri baitira, ... = ... los hombres, los cuales han venido... (= ... gizonak, zein etorri diren, ...)
eta
... gizonak, zeinak etorri baitira, ... = ... los hombres, los que han venido... (= ... gizonak zein etorri diren, ...)
edo, baldin nahiko balitz emán azken perpaus restriktibo hori bidéz aposizioa:
... gizonak, horiek ze(in) etorri diren, ...
edo, inkluso, textuinguru batzutan:
... gizonak, zéin etorri diren, ...
non "zéin" den tonikoa (eta doa azentuatua), islatuz bere jatorrizko galdera indirektoa (aditza doá justuki jarraian, kin "-n" subordinatzailea).
Hortaz, orokorki:
... gizonak, zein etorri diren,... (explikatiboa)
... gizonak zein etorri diren (restriktibo normala)
... gizonak, horiek ze etorri diren,... (restriktibo aposatua)
Zeren, kontuan hartuz ze:
Guiçonac, ceinac ethorri baitiraEz al lirake orokorrean aldeztu behar aukera arinagoak gain aukera astunagoak, eta are astunegiak? [⇶]
Los hombres, los que/cuales han venido
Guiçonac, cein ethorri baitira
Los hombres, que han venido
Lehena astuneguia da, bai euscaraz, bai erdaraz. [Josu Lavin]
posted by Jesus Rubio at ostirala, azaroa 27, 2020
5 Comments:
Neuc ceina eta ceinac edocein declinabide atzizquirequin erabilcen ditut articulua ecimbercecoa çaitanean. Bercela articuluric gabea que edo quien errannahiarequin.
Forma astunac ez ditut erabilcen ez euscaraz ez eta erdaraz. Bon, erdara ia ia ez dut erabilcen.
Laburbilcen,
Neuc erabilico nuque ceina(c) erdaraz el/la/lo que, los/las que, el/la/lo cual eta los/las cuales erabilcen ditudan guztietan.
Greco classicoac erranaldi hauec:
ethorri direnac
ethorcen direnac
ethorrico direnac
eta
ethor daitecenac
erraitecotz ez çuen icenorde relativoric behar. Asqui citzaien articulua + participioac erabilcea. Laur typotaco participioac cituen:
perfectoa
imperfectoa
futuro
eta aoristoa
Articuluric gabe ere erabilcen ciren adjectivo modura:
ethorri diren guiçonac
ethorcen diren guiçonac
ethortico diren guiçonac
ethor daitecen guiçonac (los hombres que vengan)
Articuluric gabe adverbio modura:
ethorri direla(ric)
ethorcen direla(ric)
ethorrico direla(ric)
ethor daitecela(ric)
Gauça bera erraiten ahal cen singularrean.
Haiec bacituzten icenorde relativoac gauça bera erraitecotz.
Naffarreran beçalatsu, aleguia.
ethorri den guiçona = guiçona cein ethorri baita
ethorri dena = ceina ethorri baita
Eta berdin ethorcen, ethorrico eta ethor-equin ere.
Ikus, othoi, azquen iruzquinac:
https://zuzeu.eus/euskara/aditza/
Argitaratu iruzkina
<< Home