"dohatzo" ordea bai agertzen da, oso interesgarriki: "doako/doatzo" versus "derauko/derautzo" versus "deuko/deutso edo deutzo"

Atzokoan ikusten genuen nóla ez "doazka" ezta ere "doatza" datiboak ez diren agertzen an literatura te lapurtera ("Euskal Klasikoen Corpusa"). Herenegun, ordea, ondokoa ikusten genuen gain "doazko" eta "doatzo" (non referentzia datiboa dén azken "-o" hori):

Ikus daigún orain "doazko" eta "doatzo" forma analogoak. Horrá "doazko":

eta "doatzo":

non "doatzo" adizkia soilik erabili dá behin an XIX. mendeko lapurtera, bitartean ze "doazko" forma askoz gehiago erabili dá an XIX. mendeko lapurtera (noiz agertzen den lehenengoz) eta an XX. mendekoa ere.

Hor, datu-basean, agertuko zaigú Lafitte erábiliz "doazko" (hari) 5 aldiz, eta baita erábiliz "doazkote" (haiei), zein, nolabait esanda, izanen liraké forma regularrak an garai hortako lapurtera (XX. mendea). Baina, oso interesgarriki, hor agertzen zaigú "doatzo" forma ere (behin bada ere), Zaldubi-k erabilia an bere neurtitz bat (XIX. mendea: 1879) 

Aurreko hori dá eskuizkribua, eta agertzen da "dohatzo" datibo hori (beste bi referentzia aurkitu ditugu non Zaldubi-ren esalditxo horretan agertzen dén "doazko" ordezta "dohatzo").

Eta, gorago esan dugunez, "doatzo" plural hori (haiek hari) iruditzen zaigú oso interesgarria zeren oso ondo uztartzen da kin "doako" singular zaharra (hura hari), halatan non berriro elkartzen dira bi bukaera kide horiek, "-ko" eta "-tzo", non "-k-" eta "-t-" diren epentetikoak:

• doako / doatzo  (joan)
  

antzera nola an bikote zahar hura:

• derauko / derautzo  (*eradun)
  

nondik finean derivatuko zirén mendebaldeko:

• deuko / deutso  edo deutzo (*eradun berrinterpretatua)

non "de(ra)utzo / de(ra)utso" formak berrinterpretatuko zirén nagusiki nola singularrak an mendebaldeko laguntzaile aktibo tripersonala (baita singular-pluralak), bitarten "de(ra)uko" moduko forma prinztzipioz singularrak ez ziren gehiago erabili nola laguntzaileak (salbu an zenbait adizki nola "deuat/deunat", zein, zenbait hizkeratan, mantendu ziren an euren erabilera singular originala: ikus "Oraindik zuzen-zuzenean ikusten ari gara nóla adizkiak kin "-z-/-s-" doazén progresiboki irabazten erabilera regular-singularrak, eta itxura guztien arabera zaharragoak"). [1899] [>>>]