astelehena, maiatza 22, 2023

"suk ari sutzen" versus "ak ari utzen", non elementu pronominala dén regularra

Sarrera honetan (duela 3 egun) genioén ze ...

..., bádira beste 3. persona asko kin "j-" hasiera" zeinen forma ez-alokutiboak ez diren bilakatu "z- > s-".

eta herenegun irakurtzen genuén 3. persona horietako bat ("ak ari utzen" objetu singularra) an ondoko pasartea ti "Aramaioko hizkera" (Ormaetxea, 2006):

(9) Iraganaldiko hirugarren pertsonaren ezaugarria ∅-
Aramaion ∅- da ezaugarria eta ez z-. Hona zenbait adizki: auen 'zegoen', atorren 'zetorren', abillen 'zebilen'; auen 'zuen', akixen 'zekien'; akarren 'zekarren'; utzen 'zion'. Salbuespen bakarrak *edun-en pluraleko formak dira: sittuen 'zituen/zituzten'. [Ormaetxea, 2006:29]

Esan nahi baita ze aipatu erabilera hori dá salbuespenezko kasu irregular bat (gure analisian, bilatuz desanbiguazio bereziki nahasgarri bat) barné regularitate orokorra, non lehenaldietako 3. personak hasten dira ti "∅-", regularki.

Horrá "utzen" tripersonal horren zerrenda osoa:

zeinen 3. persona plurala dén "areik ari utzien" (objetu singularra). Ez batean ("utzen") ez bestean ("utzien") ez da sartu hasierako "s-"-rik, nahizta forma alokutiboetan agértu "j-" soinuak (báda hor alokutiboko "ak ari (j)utzenan" ere, non "j-" bera ere ez den amaitu sartzen). Horrela, daukagú:

  • "suk ari sutzen" versus "ak ari utzen"
non elementu pronominala dén regularra. [1998] [>>>]

Etiketak: