Altube (1929) deskribatzen ari dá foku zabal bat, zeinen informazio berria izan ahal dén esaldi osoa, predikatua edo objetua

Atzoko sarrera amaitzen genuén gogorátuz sarrera hau:

• Oso interesgarriki, Altube-k ezberdintzen dú arten esaldi opositiboak eta absolutiboak, non esaldi absolutiboek izanen lituzketé foku absolutiboak (gure interpretazioan, neutroak, informatiboak) 

zeinen bukaeran genioén:

Esan nahi baita ze, alde batetik, egonen liraké esaldi batzuk, esaldi opositiboak, non agertzen dén osagai ondo markatu bat, zeintan zentratzen dén interlokutoreen atentzioa; eta beste alde batetik, egonen liraké beste esaldi batzuk zein ez diren opositiboak, baizik absolutiboak, non ez den erakusten oposizio berezirik, baizik soilki baieztapen informatibo bat zeintan:

... al contrario, no se destaca tanto el inquirido: puede adquirir igual importancia cualquier otro miembro, o extenderse el interés de la expresión por igual al juicio íntegro, a todos los componentes de la oración. [Altube, 1929:38]

Hor, gure aburu apalean, Altube mintzo da gain azentu neutroa, zein ez den bereziki markatua, baizik soilik informatiboa, eta non expresioaren interesa heda liteke ki esaldiko elementu guztiak. Esaldi horiek modu ezberdinetan ordena litezke, eta aukera horien artean izanen genuké SVO-rena ere, zein dén denetan neutroena.

Gure  ikuspegitik, Altube-ren azken aipu horretan deskribatzen ari dá foku zabal bat, zeinen hedadura rhematikoa izan ahal dén aldakorra aráuz kontextua:

• objetu mailako foku neutroa: non no se destaca tanto el inquirido, justuki zeren dén azentu neutroa, ez-markatua.

• predikatu mailako foku neutroa: non puede adquirir igual importancia cualquier otro miembro, adibidez informazio berria (rhematikoa) izan ahal dirá aditza eta bere osagarriak, edo bestela esanda, predikatua.
  

• esaldi osoko foku neutroa: zeren ahal dá extenderse el interés de la expresión por igual al juicio íntegro, a todos los componentes de la oración. halan ze esaldi osoa bihurtuko litzaké informazio berria, rhematikoa.

Horrekin batera, komeni da gogora daigún gure ondoko pasartetxo hau ere, non saiatzen ginén deskribatzen foku zabal bat:

Azpimarratu ze hor mintzo da gain azentu neutroa, ez-markatua, zein, ordena neutroan, interpreta liteken nola:

I. Esaldi osoko foku neutroa.

II. Predikatu mailako foku neutroa.

III. Objetu mailako foku neutroa.

eta baita orobat ze:

I use the term "unmarked" in the sense of neutral order in relation to the information structure of the sentence; in other words, when no constituent is understood to be more prominent or informative than the other constituents in the sentence. [Arantzazu Elordieta, 2001:130-131]

hala nola, azkenik, ze Cinque-k aldarrikatzen dú bere azentu-araua nola universala. 

Bai, gure esaldi neutroak kin foku zabala eta azentu neutroa, ez-markatua (zein halere dén esaldiko "main stress") ongi uztartzen dirá an Altube-ren esaldi absolutiboak, antzera nola Altube-ren esaldi opositiboak ongi uztartzen dirén an gure foku markatuak.

Horrela, esan ahal dugu ze Altube konsideratzen/deskribatzen/aztertzen ari zén esaldi neutroak, eta baita euren foku zabal rhematikoki aldakorrak ere. Esaldi absolutibo edo neutro horiei, gero, emanen zién oso tratamendu ezberdina respektu esaldi opositiboak an euren askatasuna an hitz-ordena, nola gogoratuko dugun an ondorengo sarrerak. [2425] [>>>]