Horrela, predikatuaren indar prosodiko nagusia ez litzake kokatuko an aditza (baldin haren osagarririk balego) edo gain pre edo postposizioak, baizik an euren osagarriak, zein izanen liraké erlatiboki rhematikoagoak zein euren buruak

Atzokoan gogoratzen genuen ze:

• Bai, esaldiko indar prosodiko handiena kokatu ohi dá an esaldiko parte rhematikoena, nolabait nabármenduz parte horren inportantzia informatiboa

eta gaurkoan gogoratu nahi genuke ze justu horrexegatik esaldiko indar prosodiko handiena kokatu ohi dá an osagarriak (tipikoki rhematikoagoak) eta ez an euren buruak (tipikoki gutxio rhematikoak). Horixe zioén arek azentu-araua on Sam Duanmu (1990), zeintaz mintzo ginen an sarrera hau:

• Duanmu (2007) buruzta Duanmu (1990): "Non-head Stress: In a syntactic structure [A B], one is the head and the other the non-head. Phrasal stress is assigned to the non-head."

Atzoko sarreran genuen komentatzen nóla:

Osagarrien buru sintaktikoek (adibidez, konjunzioek, pre edo postposizioek edo aditzek) eskaintzen duten informazioa izaten da referentziala; alegia, oinarrizkoa afin ondo kontestualizatu ditzagun euren osagarriak eta oso bereziki esaldiko azken gako informatibo edo espresiboak, baina, hala ere, ez da izaten bertan informaziorik rematikoena, esanguratsuena, edo espresiboena, zeini eman nahiko geniokeen indar handiena. Hori dela eta, sintaxi buruazkenen osagarri-buru hitz-ordenak ez du batere laguntzen kokatzen bukaeran elementu sintaktikoki-informatiboki-prosodikoki esanguratsuena.

Bai, errepikatzen dugu: indar prosodikoa ez ohi da kokatzen an buruak, baizik an osagarriak, erákutsiz osagarrien rhematikotasun handiagoa respektu buruak.

Horretaz, gaur honatu nahi genuké ondoko aipua ganik Sam Duanmu, aterea ti bere papera titulatzén "Stress, information and language tipology" (2007), zeintan referitzen den ki bere aurreko lan bat (bere 1990ko tesia) non dún proposatzen azentuazio-arau neutro orokor bat an terminu hauek:

Non-head Stress:
In a syntactic structure [A B], one is the head and the other the non-head. Phrasal stress is assigned to the non-head. [Duanmu, 2007]

Hor Duanmu ari zén proposatzén arau bat zeinen arabera kokatuko litzakén indar prosodiko nagusia an esaldiak non ez dagoen foku enfatikorik: ari da gain (defektuzko) azentu nuklearra, neutro, ez-markatua (edonola ere, azentu enfatikoa egonez gero, gehienetan bat-etorriko da kin azentu nuklearra, zeren justuki parte tipikoki rhematikoenak izanen du probabilitate altuena ki izán enfatizatua).

Horrela, predikatuaren indar prosodiko nagusia ez litzake kokatuko an aditza (baldin haren osagarririk balego) edo gain pre edo postposizioak, baizik an euren osagarriak, zein izanen liraké erlatiboki rhematikoagoak zein euren buruak, eta zein, gainera, izan litezke ondo luzeak noiz estruktura sintaktikoa dén irekia (bide batez esán ze, teoria ortodoxoan, azpiosagarriak berdin kateatu litezke an sintaxi burulehenak edo buruazkenak, progresiboki edo regresiboki, aurrerantza edo atzerantza, nahiz kateatzeko simetria hori soilik dén formala: funtzionalki ez da inondik ere existitzen).

Horixe. [2420] [>>>]