A misterioa e "efikazia berdina" e estruktura sintaktiko guztiak (edo: ez da efikazia bajuagorik zeinda mezua ez ulertzea)

Nola genioén hemen, Laka dabil irakasten ze (ikus "Eztabaida zientifikotik at? Hori da bide antizientifikoa"):

Berdin dio sintaxiaren ordenak, hizkuntzaren egiturak: guztiak prozesatzen ditugu efikazia berdinarekin. (Lakaren irakaskizuna. Ikus Luistxo Fernandezen "Burmuina aztertuz ikasi ditugun euskararen 4 sekretu", publikatua an "Sustatu", 2015-07-20).

bitartean-ze, espezifikoki an esparrua e hitz-ordena, atzo ikusten genituén datu batzuk zerk, gutxien-gutxienik, gonbidatzen dute ki... duda. 

Duda bat zein guztiz sendotu beharko litzaké noiz irakurrí literatura zabalá zein, euskararen munduan, ari den gardenki analizatzen zergátik ordena eta baliabide buruazkenak dirén komunikatiboki mugatuagoak ze ordena eta baliabide burulehenak (bide batez, literatura hori hasten da kin Altube, zeintaz soilik gogoratzen garen afin berari botá erantzukizuna e gaur egungo desastre diskursiboa, guztiz injustuki). 

Literatura horretan, datuak (arazoak) eta azalpenak (zergatiak) hain dira argiak non hasierako duda, gerora sendotua, amaitu beharko litzake bihurtzén ziurtasun (jakina,  harantzago ti edozein duda razonable).

Lakak, ordea, esaten digu ze ordena eta baliabide sintaktiko guztiak prozesatzen ditugu kin "efikazia berdina", noiz-eta, genioenez, atzo aipatutako Erdoziaren experimentuan bertan, ordena guztiak ez ziren gertatu berdin efikazak: gauza da ze, experimentu horretan eta kontra pronostikoa, SOV ez zen izan efikazena, baizik justuki SVO, zein bertan ez zen baizik beharrezko gonbidatu ezerosoa. Hain deserosoa ze noiz aterá emaitzak bere alde, Lakak ez zituen ikusiko: báda hor kortina teoriko bat zerk ez dun uzten ikustén panorama evidente bat.

Bai, atzoko experimentuan ikusten genuén diferentzia estatistikoki esanguratsua arten akatsák zein experimentuko partaideek egiten zituzten noiz erábili SOV ordena respektu SVO ordena (ikus ere "Erdozia (2006) edo zelan desitxuratu ondorio enpiriko batzuk"):

... akatsen azterketan, emaitza esanguratsuak lortu dira ... SOV eta SVOren arten (p < .003) [Erdozia, 2006:12]

Hori gertatu dá, gainera, an experimentu bat non elementu sintaktikoak zirén oso sinpleak. Era berean, SVO izan zén efikazagoa ze beste OV ordena guztiak (bázen diferentzia estatistikoki esanguratsua an erroreak respektu beste OV ordenak ere: OVS eta OSV). Eta, argi denez, ez da efikazia bajuagorik zeinda mezua ez ulertzea. [⇶]