Komunikazioa, direkzionalitatea, kalitatea

Atzo genuén irakurtzen ondorengo adibidea e Laka, non azaltzen zigun nóla mugimendu sintaktiko chomskyarrek sortuko zituztén kostu konputazionalak ("Simetria ala simetria eza? Hitzordenaz hausnarrean", 2008:16):

Adibidez, mugimendu edo lekutze sintaktikoa konputatu ahal izateko, gogoratu behar dugu (oharkabean bada ere) lekuz kanpo aurkitutako osagaiekin, eta gainerako osagai eta elementuak konputatzen jarraitu behar dugu, lekuz kanpoko osagaien jatorrizko lekuak eta perpausaren elementu guztien arteko harremanak egokiro antzeman arte (Gibson 1998). [Laka, 2008:16]

Hortaz, bádira elementu sintaktiko batzuk zein, euren leku biologikoaz kanpo agertuta, gorde beharko lirakén an memoria e hiztuna harik-eta ondo uztartú an euren lekua araúz Gramatika Universala. 

Ikuspegi diskursibotik, ordea, hauxe esango genuke (ikus sarrera hau edo 2004ko hau, zeintan nire idatzia hasten da non-dún jartzen "Sarrera"):

Pentsabide/mintzabide diskurtsibo paradigmatikoan buruak (hots: aditza, preposizioa, izena, ... ) beti doaz lehenago ezi euren osagarriak, eta horrexegatik hitz bakoitza ongi itsasten da, ongi txertatzen da an diskurtsoa, metatuz bere informazioa koherenteki (nahiz informazio partziala izan, perfektuki enkajatzen da, esan nahi baita ezen informazio horren zentzua ulertzeko ez dela inongo bukaerara itxaron behar, ez dela egon bear inongo buruaren zain), halatan non mezua progresatzen baita unidirekzionalki, aurrera, hitzetik hitzera, ...

 bitartean-ze:

Bi azalpenetan (chomskyarrean eta diskursiboan) agertzen dirá deslekuak, memoria, zama eta kostu konputazionalak ze-dúten irauten harik enkajatú nolabaiteko puzzlea. Hala ere, nik nabarmenduko nituzke hiru diferentzia handi:

1.: Lakak aurkeztutakoak ez du zerikusirik kin komunikazioa, dá kontu biologikoa, bitarten bigarrena dá azalpen komunikatibo-diskursiboa.

2.: Lakak aurkeztutakoan ez dago zértan izan direkzionalitaterik (ber arazoa egon liteke kin estruktura progresiboak an "oinarrizko" estruktura regresiboa, nola kin estruktura regresiboak an "oinarrizko" estruktura progresiboa), bitarten bigarrenean báda direkzionalitaterik, aurrerakoa, buruetatik osagarrietara, oro har.

3.: Laka mintzo da buruz kostu konputazionalak (zein islatuko lirake an nekea edota denbora), baina ez da mintzatzen buruz kalitatea, bitartean-ze bigarrenean orobat mintzo gain kalitatea, kalitate komunikatiboa.

Komunikazioa, direkzionalitatea, kalitatea. [⇶]