Iruzur zientifiko eta soziala (eta V)

Erantzunez tu Asier Larrinaga (eta 9)

Asier Larrinagak, bere komentarioa amaitzeko, esaten digu ezen:

Berriro diot hizkuntza bakoitzak –eta hiztun bakoitzak– bere estrategiak dituela; eta denak dira onak.

Ez jauna, dena ez da berdin. Ez da (inondik inora) berdin harbidea edo errepidea; ez da (inondik inora) berdin traktorea edo idi-parea; ez da (inondik inora) berdin lastozko estalia edo teilatua; ez da (inondik inora) berdin ordena informatiboa edo antiinformatiboa. Eta hori horrela da, objetiboa.

Ez da berdin esatea:

Nago kontra mediokritate zientifikoa on horiek guztiak ze, ikertzaile linguistikoak izanik, ez duten onartu nahi ebidentzia. Nago kontra arduragabekeria itzela on horiek guztiak ze, izanik ardura zientifikoak gain esparru linguistikoa, jarraitzen duten mahaigaineratzen aitzakia lazgarriak afin-eta euskararen auziaren muinean ez sartzeko. Nago, azkenez, kontra hizkuntzalari horiek denak (eta bereziki sintaxian adituak) ze ez dioten arazoari begiratu ere egin nahi: ez dute horrela euren erantzukizuna txikiagotuko!

edo esatea:

? (esango al dute inoiz zer jarri behar duten hemen?)

Eta, gauzak horrela, debatearen (edo antidebatearen) puntu honetan, paralelismoaren diskurtsoa egiten jarraitea iruzurra da, iruzur zientifikoa eta soziala.

Honela idazten genuen duela 2 urte an sustatu.com (2003):

Nik planteatzen dudan hizkuntz garapena ez da subjetiboa, baizik ongi objetiboa, hain objetiboa nola diferentzia inter ordena informatiboa eta ordena antiinformatiboa (ikus J.M. Agirreren Desoreka sintaktikoak). Bistan denez, ordena informatibo objetibo hori lortzeko ez da gauza hoberik ezi usantza on preposizioak, eta horien bila atera behar gara, baldin-eta euskara intralinguistikoki normalizatuko bada.
...
Patxi Petrirenak Euskaldunon Egunkarian idatzi zuen artikulu bat deitzen Euskaran dira bideak (2002-VII-16), non, besteak beste, honakoa esaten duen:

... , Rubiok gogoratzen digu bi aukera ditugula zenbait egitura sintaktikotan, hala nola baizik (atzetik joaten dena) eta baizik eta (aurretik joaten dena), eta esaten digu oso lagungarria dugula aurretiko erabiltzea, periodo luzeetan batez ere. Ados. Hari beretik, ...

Nekez argudiatuko du Petrirenak (edo Salaburuk, edo Hidalgok, edo berdin Rabellik) nola oso lagungarria dakigukeen "baizik(-eta)", bitartean-eta antzeko egiturak nola "buruz(-eta)" [edo "bitartean(-eta)"] sobera zaizkigun. Sinpleki: ez dago argudiatzerik (eta bide beretik doaz beste estruktura eta baliabide prepositibo guztiak ere).

Baliabide prepositibo horien aldeko ariketa berritzailea ez da arbitrarioa, ezta noraezekoa ere, eta bai, alderantziz, ongi zuzendua an norabidea on garapen komunikatibo-diskurtsiboa zein zor zaion tu euskara afin-eta honek bere goreneko estadio komunikatiboa iritsi dezan (ezagutzen dugun gorena behintzat).

Ikus Bichakjianen zati hau, non lotzen diren, ongi lotu ere, hitz-ordena eta pentsabide aurreratuago bat:

The shift from the head-last to the head-first order constitutes an important step in the expression of thought and thence in thinking itself. The ancient order is based on a global perception and requires a processing that is also global. The sequence victoriam reportavit or aere perennius can only be interpreted when the entire utterance has been heard, i.e., when the phrase-final head has been uttered. Instead, in the head-first languages, the analysis begins immediately and goes on as the modifiers unfold. The ancient model requires therefore a global interpretation, whereas the modern one lends itself to a progressive analysis.

... hortxe dago diskurtsibitatea!

Ikus informazio gehiago buruz Bichakjian.

Bistan da ez dela inondik inora berdin prozesamendu globala edo progresiboa. Bistan da ze prozesamendu progresibo bezain irekia (buru-lehena) da askoz ahaltsuagoa ezi prozesamendu global bezain itxia (buru-azkena). Zer gehiago behar dute gure hizkuntzalariek? [35] [⇶]