Amuriza, Irigoien, BERRIA, ...
Egon naiz irakurtzen zér esaten dan an bloga on Xabier Amuriza, eta han irakurri ahal izan dugú ondorengo komentarioa (ganik Antton Lesaka) burúz azken liburua on Xabier Amuriza:
Arazoá ez dira esaldiak eurak, arazo dá euren estruktura. Esaldi horiek berberak eramaten baditugu a estruktura progresibo-koherente-irekia, orduan ez dugu izanen arazo berezirik te ulertu esaldi horiek.
Jakina, problema ez da partikularra on Xabier Amuriza. Problema da orokorra on guztiak zein diran exigenteak kin euskara, eta orokorrean kin hizkuntza. Hizkuntzari zerbait gehiago exigitzen zaionean ...
Atzo bertan Erramun Gerrikagoitia zúen publikatu post bat non zuen jasotzen textu-zati bat ganik Joan Mari Irigoien, zeinen hasiera zen hau:
Arazoa zan eta da estrukturala, eta da nabarmentzen noiz-ere zerbait gehiago eskátu ki hizkuntza: nahikoa da textua bihurritu dadin pixka bat. Ikus gaurko titular nagusia na egunkari BERRIA:
--Gogorki kostatzen ari zait irakurtzeaEta arrazoiak sujeritzen ditu:
--Idazteko modua: "Bello Gallico" edo Julio Cesar-en "Galiako Gerra kronika" latinezkoa iduritzen zait neri, idazteko moduan. Esaldi luze-luzeak, konplexuak, sujetoa hasieran eta aditz nagusia bukaeran...Nik planteatuko nuke ariketa bat ki Antton Lesaka (hala nola ki beste edozein irakurlé on liburua ti Xabier Amuriza): pasa ditzala esaldi zail horiek a gaztelania edo frantsesa (adibidez aurreneko 30 esaldi nekezak), eta kasu bakoitzean konpara ditzala jatorrizko esaldia eta haren itzulpena. Gero idatzi dezala hemen, edo non nahiago duen, bere konklusioa.
Arazoá ez dira esaldiak eurak, arazo dá euren estruktura. Esaldi horiek berberak eramaten baditugu a estruktura progresibo-koherente-irekia, orduan ez dugu izanen arazo berezirik te ulertu esaldi horiek.
Jakina, problema ez da partikularra on Xabier Amuriza. Problema da orokorra on guztiak zein diran exigenteak kin euskara, eta orokorrean kin hizkuntza. Hizkuntzari zerbait gehiago exigitzen zaionean ...
Atzo bertan Erramun Gerrikagoitia zúen publikatu post bat non zuen jasotzen textu-zati bat ganik Joan Mari Irigoien, zeinen hasiera zen hau:
Markes jauna liberala zen, baita haren familia ere, eliz ondasunak salgai jarri zituen Mendizabal ministroaren desamortizazioaren garaian aberastua.Esaldi hori ez da ondo irakurtzen, ez da ondo ulertzen (ez gara sartuko an analisi detailatua). Orain, itzul dezagun literalki esaldi hori a gaztelania:
El señor marques era liberal, y también su familia, enriquecida en tiempos de la desamortización del ministro Mendizabal, que puso en venta las posesiones de la Iglesia.Esaldia ez zan txarra, nola ahal dugun konprobatu noiz irakurtzen itzulpena.
Arazoa zan eta da estrukturala, eta da nabarmentzen noiz-ere zerbait gehiago eskátu ki hizkuntza: nahikoa da textua bihurritu dadin pixka bat. Ikus gaurko titular nagusia na egunkari BERRIA:
Israelek ez du bete giza laguntza Gazan sartzeko agindutako hiru orduko etenaEsaldia ez da hainbesterako (titular bat baino ez da), baina hor dauzkagu, jada ondo agerian, euskararen estuasunak (zein baitira sintaxi buruazkenaren estuasunak). Itzul dezagun hóri titularra a gaztelania:
Israel no ha cumplido el alto el fuego de tres horas acordado para introducir ayuda humanitaria en Gaza.Ez dugula ikusi nahi? Hori beste arazo bat da. [152] [⇶]
posted by Jesus Rubio at osteguna, urtarrila 08, 2009
21 Comments:
Israelek ez du bete giza laguntza Gazan sartzeko agindutako hiru orduko etena
>>
Israel no ha cumplido el alto el fuego de tres horas (que se había)acordado para introducir ayuda humanitaria en Gaza.
JL
>>
Israelek ez du bete su-etena na hiru ordu (zein baitzen) agindua/akordatua enta sartzea giza-laguntza an Gaza.
JL
Markes jauna liberala zen, baita haren familia ere, eliz ondasunak salgai jarri zituen Mendizabal ministroaren desamortizazioaren garaian aberastua.
>>
El señor marques era liberal, (como) también (lo era) su familia, enriquecida en los tiempos de la desamortización del ministro Mendizabal, (aquel) que puso en venta las posesiones de la Iglesia.
>>
Markes jauna zen liberala, nola haren familia ere, aberastua an garaia na desamortizazioa na Mendizabal ministroa zeinek jarri baitzituen salgai Eliz ondasunak.
JL
http://leicarraga.blogspot.com/
1 IESVS CHRIST Dauid-en semearen, Abrahamen semearen generationeco
Liburuä.
>>
1 Liburua na generationea na Jesus Christo semea na David semea na Abraham
http://donostiapin.blogspot.com/2007/11/donostia-pin.html
Bilbon ere ikusia dut.
PARQUE INFANTIL DE NAVIDAD
=
HAURREN GABONETAKO PARKEA
Nola prozesatzen du euskal zerebroak aurreko informazio euskarazkoa?
HAURREN GABONETAKO PARKEA
Honela, ezta?:
Parque de las navidades de los niños
"HAURREN" GABON hitzaren izenlaguna da eta "GABONETAKO" PARKEA hitzarena.
Eta nola prozesatuko luke hau:
GABONETAKO HAURREN PARKEA
parque de los niños de las navidades
Glup!
GABONETAKO HAUR-PARKEA
argiagoa izan litzateke, baina honelako hitz elkarketa' ez da beti ere posible izaten.
JL
Esaten du Jesus Rubiok ze problemea da strukturala eta nago ni total konforme kin apreziatione hori baina pensatu ahal da ze nola problemea da -eta ba da, seguru- strukturala ezen' euskara hizkuntzak ditu ezintasun edo diffikultate grave strukturalak behar lituzkenak superatu, ba orduan ondorioz idazlea -dela Amuriza, Irigoien, BERRIA, ... edo besterik- ez da responsable na bere produktua.
Hori litzake admititzea determinismo fatala eta zarratzea ateak ki evolutione naturala eta ere ki expressuki deliberatu bat. Aitzitik baina zorionez, gauza asko dago gain bakoitza eta gara responsable na geure produktua nola esaten du ere Jesus Rubiok, an aurreko post bat, noiz aipatzen du biharamune bertako possibilitate real dagozenak geure eskura hortxe.
Halan noiz irakurri nuen hori esaldia na Joan Mari Irigoien
Markes jauna liberala zen, baita haren familia ere, eliz ondasunak salgai jarri zituen Mendizabal ministroaren desamortizazioaren garaian aberastua.
zeren zitzaidan iruditu desegokia -baina problemea dateke ere, behintzat begiraturik parzialki eta ez blogalki ze hori-esaldia ez da desegokia tzat Joan Mari Irigoien idazlea bera (edo Amuriza, BERRIA, ...), edo ez duelako hortaz pensatzen (irakurlea gan) edo dena delakoa gatik- pensatu nuen nik ahal zela hobetu hontara favorez euskal irakurlea esaterako modu hontara
Markes jauna liberala zen, baita haren familia ere, aberastua garaian noiz eliz ondasunak salgai jarri zituen Mendizabal ministroaren desamortizazioak.
Hala ere honek esaldi berri -hobetu- honek ba duke hobetzekorik oraino baina hortako behar da lehenik ohartu kin problema existentea, hain reala nola grave eta tranzendentala, eta hori dago ere gure esku eta gure responsabilitate responsablea.
Behar dela reirakurri -re-irakurri- geure produktua eta jarri eta pensatu gan irakurlea. Baina ba gara bai behintzat responsble parzial na geure praxia, delarik ere edozein.
Erramun maitea,
Compara dezagun
GAN IRAKURLEA
kin
AN ETXEA
Beraz: GAN & AN
GANA(T) IRAKURLEA esan dezakegun bezala
ANA(T) ETXEA esan genezake
GANANTZ IRAKURLEA formatik
ANATZ ETXEA
GANAINO IRAKURLEA formatik
ANAINO ETXEA
GANIK (hobea ze GANDIK) IRAKULEA formatik
ANIK etxea
Ulertzen truccoa?
etxean > an etxea
etxera(t) > ana(t) etxea
etxerantz > anantz etxea
etxeraino > anaino etxea
etxetik > anik etxea
ANA(T) formak ete valio ukan lezake dativoa prepositionetzekotz:
ANA(T) ETXEA = etxera, etxeari
Bizidunekin GAN, GANA, GANAINO, GANANTZ, GANAINO, GANIK
Bizigabeekin AN, ANA, ANAINO, ANANTZ, ANAINO, ANIK
Hauekin batera gero eta ikustenago dudan NA genitivoa (locativoa nahiz possessivoa):
NA IRAKURLEA = IRAKURLEARENA
NA ETXEA = ETXEKOA
TI eta KI ez naute oraino betetzenegi.
KIN ere egokia da (latinez CUM, grecoz SYN)
Ikusten?
Euskalzaintza' ibili dabil.
JL
Ahantzi dut ENTA (pour, para)
Enta irakurlea = irakurlearENTAkotz
ENTA ZE erabil genezake honela:
enta ze etor dadin = para que venga
ENTA -TZEA
enta etortzea = para venir
GATIK
gatik irakurlea
gatik etxea
GABE
gabe irakurlea
gabe etxea
edo GABENA ( GABE NA)
gabena irakulea
gabeba etxea
eta KINA
kina (kin na)
kina irakurlea
kina etxea
azken hau ez da hain beharrezko
JL
Bai, arrazoi duzu, Erramun.
Esan nahi nuen ze arazo estructuralek eskatzen dituzte soluziobide estructuralak.
Eta esan nahi nuen ze problema da orokorra, eta ez particularra na Xabier Amuriza.
Baina horrek ez dio inori kentzen bere responsabilitatea respectu problema hau.
Arras konforme Jesus kin esan duzuna eta ere kin modua na esan duzu.
Zeharo ondo expressatua.
[Josu, zuk skribitua dut irakurriko astiroago gero naitenean joan Athenetatik ki Patra non bizi naiz hemen Grezian baina ikusirik soil gainetik zait iruditzen interesantea eta batez ere izan ahal dena effektivo eta erraz aplikablea]
Atheneta, Grezia.
Erramun:
Arras konforme, Jesus, kin esan duzuna eta ere kin modua na esan duzu.
KIN MODUA NA ESAN DUZU
NA = EN QUE
hmmm!
AN ZE?
KIN MODUA AN ZE ESAN DUZU?
NOLA?
KIN MODUA NOLA ESAN DUZU
Dena dela, zure forma ez da hain harrigarria zeren desdoblatu duzuna da
ESAN DUZUN(A) > NA ESAN DUZU
Denok dakigu ezen -N relativoa dagoela relationatuta kin genitivoa.
Honek aukera emaiten luke enta sor ditzagun honelakoak:
Etorri den gizona:
> Gizona na etorri da
Joanen diren gizonak
> Gizonak na joanen dira
Litzake pronomine relativo bat berria zeuk erabilia. Geroak esango.
JL
Erramunek esan digu:
" ...baina problemea dateke ere, behintzat begiraturik parzialki eta ez blogalki ze hori-esaldia ez da desegokia tzat Joan Mari Irigoien idazlea bera (edo Amuriza, BERRIA, ...),..."
Eta okerbidez bada ere, inventatu digu hitz berri bat: BLOGALKI
Hara blogalki sor daizten gauzak!
Demasa!
Nik esan nahi nuena izan da, prefosta, globalki eta ez blogalki. Baina, bai, possible da buruz beste arlo semantiko bat' blogalki, esanik modua erabiltzen dena blog munduan: blogalki.
Hara, ni naizateke lehena erabili dudana hitz hori -glogalki- izanik ere akzidentalki eta okerbidez edo okerbideki. Eskerrak Gilen observationeaz.
Bai, zeu zara lehena an erabiltzea blogalki hitza. Ez da agertzen an google.
Eta beraz zeuk ere BLOGAL asmatu duzu
spanish: blogalmente
JL
BLOGAL, berriz, ba da existitzen. 2007ko Azaroa 19an, Mr Verb blogeko arduradunak idatzi zuen:
"I've been feeling the need for a real, usable adjective for 'blog-related'. For now, it's blogal. It gets a ton of g-hits, of course, and some in this basic meaning."
Eiki aurkituko duzue blog hori bera arras interesgarria:
http://mr-verb.blogspot.com/
Eta jakin nahi duzuenontzat zuon blogaren irakurtasun libelá:
http://www.criticsrant.com/bb/reading_level.aspx
Bizidunekin GAN, GANA, GANANTZ, GANAINO, GANIK
Bizigabeekin AN, ANA, ANANTZ, ANAINO, ANIK
DAINO eta DANIK existitzen dira kin denbora unitateak
nahi duzunean daino
> noizdaino nahi duzun
edo
> daino noiz nahi duzun
Evoluzio bat:
Euskararen Aholku Batzordearen baitan abian jarri den Euskara 21 ekimenaren Oinarrizko Txostenari Ana Urkizak egin dion ekarpena irakur dezakezue jarraian.
Jarraian irakur dezakezue Ana Urkizak egin (dion) ekarpena Euskararen Aholku Batzordearen baitan abian jarri den Euskara 21 ekimenaren Oinarrizko Txostenari.
Jarraian irakur dezakezue Ana Urkizak egin (dion) ekarpena Oinarrizko Txostenari Euskara 21 ekimenaren, zein abian jarri den Euskararen Aholku Batzordearen baitan.
Jarraian irakur dezakezue ekarpena zein Ana Urkizak egin dion/dio Oinarrizko Txostenari Euskara 21 ekimenaren, zein abian jarri den/da Euskararen Aholku Batzordearen baitan.
Jarraian irakur dezakezue ekarpen bat haz Ana Urkiza hai Oinarrizko Txostena en Euskara 21 ekimena, zein abian jarri da baitan Aholku Batzordea en Euskara.
1- Non gaude?
2- Noraino hel gaitezke gaurdainoko
euskararekin?
3- Noraino hel gintezke idealki?
Nonbaitera, zerbaitera heldu nahi baldin bada behar da derrigorrez lehenengo heldu delako nonbait edo zerbait mentalki, idealki, imaginativoki eginik lehenik ames. Da hori premisa real eta ineludible, eta ere effektivoa lortzeko zeozer. Hori gatik dut gustura irakurri hori-galderea hon
Noraino hel gintezke idealki?
Idealak gidatzen gaitu bestela galduak gaude desorientaturik, nola laino pean noraezen.
Gilen: saiatuko naiz erantzuten ki zure galdera oso interesgarri horiek an hurrengo post bat, zeren ez aste honetan ez datorrenean ezin izanen dut. Ordurarte.
Car amicos,
Vide:
http://yvescortez.canalblog.com/
e
http://el-castellano-no-viene-del-latin.blogspot.com/
Yves Cortez jaunak esaten du eta explikatzen neuk beti pensatu eta esan dudana:
Hizkuntza erromanikoak ez datoz latineratik.
Iruña-Veleia kontu horretan adierazi direnak ere zeharo okerrak dira nire eritziz.
Duela 20 mendeko euskara zeharo ulergarria litzateke gaur egun ere.
Lazarragaren bizkaiera eta gaur egungo bizkaiera berdin-berdinak dira.
Hizkuntzak oso gutxi aldatzen dira eta astiro astiro.
Adeitsuki
Josu Lavin
Bihar bada ere:
ZORIONAK ZURE URTEBETETZE EGUNEAN!
Josu Lavin
Eskerrik asko, Josu.
Argitaratu iruzkina
<< Home