larunbata, uztaila 21, 2018

Ez dira sinonimo pragmatikoak

Darraigu kin Anjel Lertxundi (Anti-lingua eta beste ele-mele batzuk, Berria, 2018-7-1):
Errealitatea lanbrotu eta manipulatu nahi duenak higuina die hitz aratzei, esaldi gardenei. Etsai ditu. Antilingua praktikatzen duenak «terrore semantikoa» dio (espresio hori ere Calvinorena da) errealitatea zuzen izendatzeari, lanari lan eta esplotazioari esplotazio deitzeari. Halako batek agente komertziala deitzen dio saltzaileari, merkatu ekonomia kapitalismoari, lan-osteko konpainia prostituzioari, disfuntzio zutikorra inpotentziari... [Lertxundi, 2018]
Dio Anjel Lertxundik ze: antilingua praktikatzen duenak «terrore semantikoa» dio errealitatea zuzen izendatzeari, eta, adibidez, lan-osteko konpainia deitzen diola prostituzioari, horrela sugerituz ze prostituzio izendapen hori egokia dela, eta ez, demagun, eufemistikoa.

Baina, beste batek esan lezake ze prostituto hitza dá beste eufemismo bat afin ez esan puto, bai eta prostituta esaten duenak terrore semantikoa diola puta hitzari, bai-eta errealitatea zuzen izendatzeari. Dio Irene Escuderok an «"Prostitutas" y el eufemismo del eufemismo»:
Dicen que la prostitución es el oficio más antiguo del mundo, pero la palabra para definir a quien la ejerce, no. Una prostituta antes del siglo XIX era una puta o una ramera. El masculino, prostituto, no es considerado válido hasta 2001 en la penúltima edición del diccionario de la Real Academia Española. 
Puntu honetan azpimarratu nahi nuke ze eufemismoek bádute euren lekua an erabilera linguistiko egokia, zeren bádute euren helburu pragmatiko-komunikatiboa, euren intentzioa.

Bestalde, ustezko eufemismoak ez dira zertan izan libre ti balorazio moralik, eta hain justu prostituzio hitza, jatorriz eufemistikoa litzakena, ez da izendapen moralki neutroa, berdin nola ez den moralki neutroa prostituitu aditza. Esan nahi baita ze zerbait prostituitzen denean, ez da izaten gauza ona, báda hor degradazio moduko bat afin lortu zerbait. Eta bide ez-neutro horretatik doa prostituzio hitza ere, gutxienez noiz konparatzen kin sexu-lana eta sexu-langileak moralki neutroagoak:
Yvette Luhr, portavoz del sindicato PROUD, la organización que representa y defiende a las trabajadoras sexuales en Holanda:

"Una mujer puede hacer con su cuerpo lo que quiera. Desde pequeñas nos enseñan que nuestro cuerpo es sólo nuestro. Nadie puede decidir sobre nosotras. Pero resulta que, cuando nos hacemos mayores, ¿una ley puede quitarnos ese derecho? Si soy dueña de mi cuerpo, también debo poder trabajar con él. Por tanto, cuando utilizo mi cuerpo para ganar dinero, mi cuerpo es, literalmente, mi negocio". Quien habla es Yvette Luhr, portavoz del sindicato PROUD, la organización que representa y defiende a las trabajadoras sexuales en Holanda.

El trabajo sexual es legal en Holanda desde el año 2000.
Unai Brea kazetariak dio (Argia, 2007):
Munduko lanbiderik zaharrena deritzonari munduko leku gutxitan aitortzen zaio lanbide izatea. Aldi berean, herrialde gutxik daukate erabat legez kanpo. Politikariek ahopeka onartzen dute haren "beharra", baina lar begi-bistakoa izan ez dadin neurriak hartzen dira. Horren aurrean, sexu-lana arautzea eskatzen dute batzuek, horretan ari direnak baldintza duinetan jardun dezaten. Beste batzuen ustez, prostituzioa guztiz ezeztatu behar da, eta inolaz ere lanbidetzat hartu. Espainiako Estatuan, oraingoz, ez bata ez bestea.
Bistan da, aldekoek nahiago dute sexu-lana eta kontrakoek prostituzioa. Bakoitzak aukeratzen ditu bere hitzak eta ez da hor terrore semantikorik, baizik ikuspuntu diferenteak eta erabilera pragmatiko diferenteak zein dirén linguistikoki guztiz egokiak respektu euren helburu komunikatibo (intentzio) diferenteak. []

Etiketak: ,