Adexkiderik bage bizitea da orobat nola testigorik bage iltea

Goiko tituluko esaera horregaz hasten da gaurko Berrian Iker Tubiaren artikulu bat non den gogoratzen a-figura e-Mariano Mendigatxa erronkariar laguntzailea e-Bonaparte printzea:

Adexkiderik bage bizitea da orobat nola testigorik bage iltea

Eta hortxe begitara dagerkigu egitura sintaktiko burulehen interesgarri bezain ahaztu bat: orobat nola..., zein den erabat baliokidea e-berdin nola..., eta zeinen ereduari jarraiki, sortu daitezke beste batzuk nola antzera nola... edo erabat nola...

Non gelditu dira egitura horiek? Noiz hasiko dira sortzen eta erabiltzen beste antzerakoak ere, zein diren hain beharrezkoak ki egin euskara hizkuntza eraginkorrago bat? Noiz hasiko da bultzatzen sintaxigintza berria, zein den euskararentzat orobat nola ura arrainentzat?

Konparatu:

Adixkiderik gabe bizitzea testigorik gabe iltzearen berdina da.

eta: 

Vivir sin amigos es igual que morir sin testigos.

Zein da eraginkorragoa? Zergatik? Zein da bidea? [⇶]