Chomsky-ren linguista martzianoa etorriko balitz, lúke aluzinatuko

Gaur El País egunkariak dakár artikulu bat e-Tom Wolfe, titulatzen Tom Wolfe contra Chomsky, non autore eta kazetari amerikarrak dú (zúen) kargatzen kontrá ideia linguistikoak e-Chomsky, zeinen artean aipatzen du Chomsky-ren martziano oroberdintzailea:

Y ahí era donde aparecía el lingüista marciano de Chomsky, que pronto se haría famoso. Un lingüista marciano que llegara a la Tierra, repetía él…, muchas veces…, muchas veces…, comprendería de inmediato que todas las lenguas del planeta eran la misma, con solo algunas peculiaridades locales de menor importancia. Y ese marciano llegaba a la Tierra en casi todas las charlas que Chomsky daba sobre lenguaje. [Tom Wolfe]

Ez, planeta honetako hizkuntza guztiak akaso etor litezké tikan ber hizkuntza zahar bakarra, tikan ber hizkuntza primigenioa (zergatik ez?), baina gaindí milurteak eta milurteak e-evoluzio desberdinduak (demagun ehun bat mila urte), hizkuntza batzuek izan duté zoriona e-ibiltzea askoz bide sintaktiko emankorragoa ezez beste batzuk (esan nahi baita bide burulehena), eta horrek dú eragin ezberdintasun funtzional kruzial bat artén munduko sintaxiak, zeinen itzal komunikatiboa báden handia eta aski begi bistakoa eta, aldi berean, sotila eta iheskorra, paradojikoki.

Chomsky-ren hizkuntzalari martzianoak lúke konprenituko inmediatuki nóla gure planeta ikaragarri honetan bádiren hiztun batzuk zein diren expresatzen askoz modu jarraituagoan, fluituagoan, joriagoan, askeagoan, aberatsagoan, errazagoan, egokituagoan eta, azken buruan, efektiboagoan ezi beste hiztun batzuek justuki zeren batzuek bádituzten eskura baliabide sintaktiko potenteak nola nexu koordinatzaile eta subordinatzaile burulehenak, zeinekin ahal dituzten aise konbinatu sintagmak eta perpausak, bitartean-ze bestek ez dituzten ia batere nexu koordinatzailerik (ez eta eta ez edo, adibidez) edota subordinatzailerik (nola erlatiboak), ez burulehenik ezta buruazkenik ere. Nolatan izan litezke bi tresneria horiek komunikatiboki berdin efektiboak? Chomsky-ren linguista martzianoa etorriko balitz, lúke aluzinatuko. [⇶]