igandea, otsaila 17, 2019

"Ustes engañatu Jangoikoa" = "Jangoikoa engañatu ustes"

Aurreko sarreran hitz egin dugu burúz desdoblamendua on estrukturá "ustez" an "... atsegin egin uztez",  nondik sortuko zén a-alternatiba burulehena "uztez ... atsegin egin", non "uztez" mugitu edo dislokatu da ki perpaus-hasiera. 

Adibide horretan, baina, aditz-partizipioa ("atsegin egin") ez da mugitu, eta hala, agertzen zaigu an bukaera e-perpausa ("uztez ... atsegin egin"). Ikus, ordea, ondorengo adibidea non partizipioa ere mugitu da ki posizio burulehena (respektu bere osagarria):
Ustes engañatu Jangoikoa.  (224). LE-Ir. [OEH]
zein, aurreko sarrerako ereduan, izanen litzake hau:
Ustes Jangoikoa engañatu.
non partizipioak itxiko luké perpausa, bitartean-ze, eredu buruazken betean, izanen litzake hau:
Jangoikoa engañatu ustes.
Goragoko versioa ordea (esan nahi baita "Ustes engañatu Jangoikoa") dá guztiz burulehena, aurrena doalarik nexu estrukturala ("Ustes"), gero aditza, zein kasu honetan dén aditz-partizipioa ("engañatu"), eta azkenik aditz-osagarria ("Jangoikoa").

Hor, apárte erabili "ustes" desdoblamendua, orobat erabili da VO estruktura, zein ez den baizik desdoblamendu burulehena on OV estruktura, halatan ze, emaitza agertzen dá guztiz burulehendua. [449] [>>>]

Etiketak: