asteazkena, iraila 25, 2019

Existentzia-baldintzek ez dute inola ere ziurtatzen berdintasun funtzionala

Zioen sarrera honetan Txepetxek ze:
Podemos comparar un idioma con un vehículo. Es en realidad el vehículo a través del cual circula el pensamiento humano, la experiencia y la interacción social. (Txepetx, 1991:35)
zeinekin, genioenez, ados gauden. Eta gauza da ze, adibidez, kotxe batek, berdin nola hizkuntzek, beharko ditu minimo teknologiko batzuk ki existitu, esan nahi baita, ki izan minimoki funtzionala. Horien artean, eta nagusiki, beharko du motore minimoki potente bat zeinek bultzatú kotxearen pisua; hala nola ere elementu askoz oinarrizkoagoak nola gurpilak eurak afin ahalbidetu mugimendua (eta aukeran neumatikoak edo suspensioa ki minimizatu frikzioak).

Gainera, teknologia hori izan beharko dá minimoki kontrolagarri-erabilgarria, esan nahi baita ze beharko luké frenoa ki kontrolatu ze kotxea, adibidez maldan behera, ez dadin ibili hain arin zeinda izán gidaezina eta hortaz, erabiltezina.

Baina, bistan denez, kotxea mugitzea eta frenoa izatea ez dira baizik minimo funtzionalak, zeinen barruan gelditzen dén tarte handia ki diferentzia  ondo nabarmenak (funtzionalak ere) an, demagun, motore horren potentzia eta efizientzia: kasurako, ezin dira jo funtzionalki berdintzat hastapenetako kotxe bat eta oraingo bat, biak ere egonik barné goragoko bi muga funtzional horiek.

Eta, nahiz motorea (sintaxia) izan elementu printzipalá zeinek markatu diferentziak arten kotxeak, bádira, nola genioen, elementu osagarriak ere, hala nola neumatikoak, suspensioa edo jezarlekuen erosotasuna bera (hitzen luzera, silaben edo soinuen konplexutasuna,...), zein, izanki beti ere lagungarri ki minimizatu frikzioak eta maximizatu desplazamendua eta erosotasuna, izan ahal dirén, egoera batzuetan, bereziki relevanteak.

Honekin azpimarratu nahi dugu ze kotxeen edo hizkuntzen existentzia-baldintzek ez dute inola ere ziurtatzen euren berdintasun funtzionala. []

Etiketak: , ,