asteartea, urria 01, 2019

Amuriza: "Alde horren erantzule nagusia aditz perifrastikoa dugu"

Xabier Amuriza-k, behinda detéktatú diferentzia silabiko nabarmenak artén euskara eta gaztelania (elkarrizketa luze honetan diferentzia horiek ibiliko zirén an proportzioá 100-75), diosku ze:
Alde horren erantzule nagusia aditz perifrastikoa dugu. Eta, zer esanik ere ez euskaraz hain ugari diren bi elementuko aditzak direnean: Lloras-1lorabas-llorarías, respiras-respirabas-respirarías, huyes-huías-huirías. Euskaraz: negar egiten duzu-negar egiten zenuen-negar egingo zenuke, arnasa hartzen duzu-arnasa hartzen zenuen-arnasa hartuko zenuke, ihes egiten duzu-ihes egiten zenuen-ihes egingo zenuke... [Amuriza, 2010:106]
Eta bai, akaso hor agertzen zaizkigu bi erantzule nagusiak on diferentzia silabikoa artén euskara eta gaztelania (aparte utzita ze biek ere erabiltzen dituzté erlatiboki silaba gehiago zein adibidez inglesak, nahiz bestaldetik silaba horiek izán sinpleagoak eta arinagoak):
  • Adizkien luzera: arnasa hartzen duzu-arnasa hartzen zenuen-arnasa hartuko zenuke.
  • Erábiltzea konposizioa noiz sortzen hitzak (eta aditzak): arnasa hartu, eskularruak...
Eta gauza da ze euskararen proportzio silabiko erlatiboki handiago hori respektu gaztelania (silaben konplexutasuna litzaké antzekoa bietan, hala nola ere silabako abiadura) bihurtzen dá benetako arazo noiz metátu gain arazo konparatibo guztiz larriena, zein ez den baizik hitz-ordena buruazkena, non silaba kopuruak dirén ondo relevanteak. [669] [>>>]

Etiketak: , , ,