Amuriza: "Alde horren erantzule nagusia aditz perifrastikoa dugu"

Xabier Amurizak, behinda detektatú diferentzia silabiko nabarmenak arten euskara eta gaztelania (elkarrizketa luze honetan diferentzia horiek ibiliko zirén an proportzioá 100-75), diosku ze:

Alde horren erantzule nagusia aditz perifrastikoa dugu. Eta, zer esanik ere ez euskaraz hain ugari diren bi elementuko aditzak direnean: Lloras-1lorabas-llorarías, respiras-respirabas-respirarías, huyes-huías-huirías. Euskaraz: negar egiten duzu-negar egiten zenuen-negar egingo zenuke, arnasa hartzen duzu-arnasa hartzen zenuen-arnasa hartuko zenuke, ihes egiten duzu-ihes egiten zenuen-ihes egingo zenuke... [Amuriza, 2010:106]

Eta bai, akaso hor agertzen zaizkigu bi erantzule nagusiak on diferentzia silabikoa arten euskara eta gaztelania (aparte utzitá ze biek ere erabiltzen dituzté erlatiboki silaba gehiago zein adibidez inglesak, bestaldetik silaba horiek izanki sinpleagoak eta arinagoak):

• Adizkien luzera: arnasa hartzen duzu-arnasa hartzen zenuen-arnasa hartuko zenuke.
• A erabilera hon konposizioa noiz sortzen hitzak (eta aditzak): arnasa hartu, eskularruak...

Eta gauza da ze euskararen proportzio silabiko erlatiboki handiago hori respektu gaztelania (silaben konplexutasuna litzaké antzekoa bietan, hala nola silabako abiadura ere) dá bihurtzen benetako arazo noiz dén metatzen gain arazo konparatibo guztiz larriena, zein ez den baizik hitz-ordena buruazkena, zeintan dén gertatzen ze silaba kopuruak dirén ondo relevanteak. [⇶]