Derivazioak egitean erabili beharko liraké irizpide zabal-irekienak, baliatuz aukera guztiak, zirrikitu guztiak

Josu Lavinek atzo esaten zigun ze:

Euscalçaindiaren arauera:

zintuzketeten + hari
zintiozketeten

Hau ez da reconstruitua, gaizqui eratua baicic.

Josuk, gainera, herenegun ematen zigún a arrazoia e bere desadostasuna, hala nola ere bere alternatiba zuzena:

Batueraz çaizquiotet içan behar liçateque eta ez zaitiotet. "zqui" baita pluralguilea.

Josuk diosku ze Euskaltzaindiak gaizki eratu du adizki hori zeren ez du erabili "-zki-" pluralgilea, nola, bere ustez, beharko luken (pluralgile horretan oraindik ondo ezberdintzen dugu oinarrizko "-z-" pluralgilea, zeini erantsi zaion "-ki-" datiboa, osatuz "-zki-" pluralgile reanalizatua). Eta galdera da: zergátik beharko luke horrela?

Izan ere, bádaude euskaran beste mekanismo pluralgileak ere, zein erabili litezke berdin ere nola "-zki-" baldin egoki ikusiko balitz. Eta hala egiten du Euskaltzaindiak noiz eratorri (ikus sarrera hau):

Zuk gu hari eraman GAITIOZU (← gaituzu); GAITIOKEZU etab.

non erabiltzen du, ikuspuntu formaletik ederki, "-it-" pluralgilea afinda sortu "gaitiozu", hala nola, bide beretik, eratorriko genuké Josuk aipatutako "zaitiotet", zein ez den gaizki eratua, baizik diferenteki eratua, berdin ondo.

Bale, hori guztia oso ondo dago, baina bá al da argumenturik, harago zein askatasuna bera, afinda erabili "-it-" ordezta "-zki-"? Eta erantzuna dá baiezkoa, zeren "-zki-" erabilita, emaitza ez da hain ondo prozesatzen nola "-it-" erabilita. Josu Lavinek gorago ematen digu bere eratorpena, formalki guztiz zilegia:

zaizkiotet 

zein bistan denez hasten da ti "zaizkio-" (edo ti "zaizkiote-"), hola gu transportatuz ki "nor-nori" eszenario bat, nondik soilik aterako ginake an azken letra (soinua), sorpresiboki, kolpez, an modu ondo deserosoagoa respektu "zaitiotet", zek eramanen gaitu, hasieratik ere, ki paradigma zuzena. Euskaltzaindiak forma horretan asmatu du, eta onartu behar zaio, eta areago, zoriondu behar dugu Euskaltzaindia (beste kontu bat da formaren beraren komenientzia edo inkomenientzia komunikatibo orokorra).

Derivazioak egitean erabili beharko liraké irizpide zabal-irekienak, baliatuz aukera guztiak, zirrikitu guztiak. [⇶]