Personek izan behar duté protagonismo nagusia, eta instituzio linguistikoek flexibilitete-gradu egokia

Zioen atzo Txopik: 

Nik uste, Euskaltzaindiak edo norbaitek, prestatu beharko zuela euskal preposizioen zerrenda edo garapena, nola prestatu zen bere garaian euskal aditzen zerrenda edo lexiko modernoarena. Gabe konplexurik. Eta kitto! [Txopi] 

Nire ustetan, ttresna prepositiboak garatzean, personek izan behar duté protagonismo nagusia, eta Euskaltzaindiak lagundu beharko luké sinpleki ez oztopatzen bidea.

 

Euskaltzainek ere, jakina, egin ahalko lituzkee erabilera interesgarriak, berdin nola beste edozein referentek edo erabiltzailek, baina, finean soilik praktika joan beharko litzaké erakusten bidea.

Horretarako behar da flexibilitate-gradu egokia ganik instituzio linguistikoak, ulértuz zértan gauden. [⇶]

Ekitaldi historikoa ti Euskaltzaindia

Joan den ostiralean, Donostian, Euskaltzaindia-k zún burutu jardunaldi historikoa deitzén "Hitz-ordena. Erabilera estrategikoa" (Euskaltzaindia, Corpus Batzordea, 2011).

Han hitz egin zen burúz diferentzia komunikatiboak arten SOV eta SVO, edota arten ordena goranzkorra (regresiboa) respektu ordena beheranzkorra (progresiboa), bai eta aldarrikátu ze, euskaraz, hala SOV nola SVO ordenak dirén gramatikalak afin eman objektu-galdegaiak (O), besteak beste.

Pello Esnalek, Euskaltzaindiaren izenean, zún azpimarratu ze liburuaren helburu nagusia zén erakustea nón zegoen hilargia (irudi batean agertzen zén persona bat, erakutsíz, atzamar batez, nón zegoen hilargia), eta ez ginela gelditu behar begiratzen ki atzamarra. Dudarik gabe, guzti honetan inportanteagoa da norántza apuntatzen den ezenezta zéin proposamen konkretu egiten diren.

Dudagabe, oso inportantea da Euskaltzaindia ikustea bultzatzén eta zilegitzén SVO ordena, zein den luzaz ere ordena potenteena ... hala nola ere ikustea bultzatzén eta zilegitzén tresna prepositiboak nola "segun", zein dén agertzen an Euskaltzaindia-ren liburu kideá deitzen "Testu-antolatzaileak. Erabilera estrategikoa" (Euskaltzaindia, Corpus Batzordea, 2008).

Azkenik esán ze hori guztia záit iruditzen historikoa, eta dú markatzen inflexio-puntu bat an giro sintaktikoa on euskara. Zorionak Euskaltzaindia! [153] [⇶]

Kode zaharrak ez, Euskaltzaindiak bai

Dio Juan Garziak an bere Kalko okerrak:

... berrikuntzek (...) kode zaharretik abiatu behar dute, hots, haren hedapen izan behar dute, eta kode horrexek eman behar die onespen-bermea.

Beraz, bada hortik zehar kode zahar bat ze ditun ematen eta ukatzen onespen-bermeak (respek)tu berrikuntzak. Ze aseptiko!

Nik dakidala, hemen onespen-bermeak ematen dituen bakarra da Euskaltzaindia, zeinen atzean baitaude pertsona konkretuak ze duten interpretatzen kode-zaharra edo berria nola uste baitute egokien, horretarako erabiliz euren betaurreko teoriko (askotan ondo) opakoak, zeinekin ezin baita lortu perspektiba egokia.

Juan Garziak ere aski opako ditu bere betaurreko teorikoak, zeren soilik halako betaurreko itsutzaileak izanki esan daiteke ezen "-n" erlatibo esplikatiboa da kalko okerra eta, beraz, zuzentzekoa. Eta, ez gaitezen ahaztu: Garziaren lege berri horren azken helburua da ager dadin ongi zerrendatua an kodea on gure zuzentzaileak (hezkuntzakoak edo ez) afinda azken hauek aplikatu ahal dezaten nola bailiran kode penala.

Kurioski, Juan Garziaren estilo-liburuak badu oniritzia ganik Euskaltzaindia (han esaten da: Juan Garzia Garmendiak prestatu du eta Euskaltzaindiak egokitzat jo du). Horrela, nola edo hala, Euskaltzaindia ari da onartzen ikuspegi berri bezain murriztaile hori, zein ez doan norabide onean (izan ere, bai Euskatzaindiak eta baita EHUko estilo-liburuak, biek ere eta hitz berberekin gainera, dute onartzen nóla "-n" atzizki erlatiboa izan ahal den bai restriktibo eta bai esplikatibo).

Kode zaharrak ez, Euskaltzaindiak bai, eta zuzentzaileek. [51] [⇶]