Josu Lavin-ek
atzo esaten zigun ze:
Euscalçaindiaren arauera:
zintuzketeten + hari
zintiozketeten
Hau ez da reconstruitua, gaizqui eratua baicic.
Josu-k, gainera,
herenegun ematen zigún arrazoiá on bere desadostasuna, hala nola ere bere alternatiba zuzena:
Batueraz çaizquiotet içan behar liçateque eta ez zaitiotet. "zqui" baita pluralguilea.
Josu-k diosku ze
Euskaltzaindia-k
gaizki eratu du adizki hori zeren ez du erabili "
-zki-" pluralgilea, nola, bere ustez, beharko lukén (pluralgile horretan oraindik ondo ezberdintzen dugu oinarrizko "
-z-" pluralgilea, zeini erantsi zaion "
-ki-" datiboa, osatuz "
-zki-"
pluralgile reanalizatua). Eta galdera da:
zergátik beharko luke horrela?
Izan ere, bádaude euskaran
beste mekanismo pluralgileak ere, zein erabili litezkén berdin ere nola "
-zki-"
baldin egoki ikusiko balitz. Eta hala egiten du
Euskaltzaindia-k noiz erátorri (ikus
sarrera hau):
Zuk gu hari eraman GAITIOZU (← gaituzu); GAITIOKEZU etab.
non erabiltzen duén, ikuspuntu
formaletik ederki, "
-it-" pluralgilea afinda sórtu "
gaitiozu", hala nola, bide beretik, eratorriko genuké Josu-k aipatutako "
zaitiotet", zein
ez den gaizki eratua, baizik
diferenteki eratua, berdin ondo.
Bale, hori guztia oso ondo dago, baina ba al da argumenturik, harago zein askatasuna bera, afinda erábili "
-it--" ordezta "
-zki-"? Eta erantzuna dá baiezkoa, zeren "
-zki-" erabilita, emaitza
ez da hain ondo prozesatzen nola "
-it-" erabilita. Josu Lavin-ek gorago ematen digú bere eratorpena,
formalki guztiz zilegia:
zaizkiotet
zein bistan denez hasten da ti "
zaizkio-" (edo ti "
zaizkiote-"), hola gu transportatuz ki "
nor-nori" eszenario bat, nondik soilik aterako ginaken an azken letra (soinua), sorpresiboki, kolpez, an modu
ondo deserosoagoa respektu "
zaitiotet", zek eramanen gaitu ki paradigma zuzena,
hasieratik ere.
Euskaltzaindia-k forma horretan
asmatu du, eta
onartu behar zaio, eta areago,
zoriondu behar dugu Euskaltzaindia (beste kontu bat da
formaren beraren komenientzia edo inkomenientzia komunikatibo orokorra).
Derivazioak egitean erabili beharko liraké
irizpide zabal-irekienak, baliatuz
aukera guztiak,
zirrikitu guztiak. [933] [
>>>]
Etiketak: aditza, Euskaltzaindia, garabideak, mekanismoak