EHUko zuzentzaileek: '..., buruazkenak bai duen urrutiratzen bitartean'

Atzoko sarreran genuén nabarmentzen a antzekotasun funtzionala arten:

1.: "baldin" kondizionala, zeintan, interes argitzaile-erraztaileaz gainera (Altube, 1954), Altubek azpimarratu zuén interes expresiboa ere (Altube, 1929:193):

Aún se acentúa más el caracter hipotético de las oraciones colocando al principio de ellas el morfema precitado:

— Baldin aguro ez bazatoze
— Baldin euskera bizitzen ezpada (Altube, 1929:193)

eta

2.: "afin" edo "te" finalak, zeintan, antzera, azpimarra genezake ber interes argitzaile-erraztaile-expresiboa.

Baliabide burulehenek, oro har, hobeki estrukturatzen duté diskursoa hala-emanez jarraitutasun handiagoa, zeinda gero emanen ditú aukera expresibo-intonatiboa zabalagoak. Jakina, efektu guzti horiek pilatzen doaz baliabidez baliabide, estrukturaz estruktura areanda sortú efektu diferentzial hain handia ze ailegatzen da ki baldintzatu kultura osoa.

Eta antzera gertatzen da kin, adibidez, "bitartean eta", "bitarten-ze", "bitartenda" edo "bitarten" soila, zeinen arteko lehenengoa aipatzen da an artikuluko ohar linguistikoa (ikus hemen) nahiz gero ez agertu an textua justuki zeren zuzentzaileek kenduarazi dute haren erabilera bakarra. Ikus zértan zen erabilera hori:

Datu horiek bat datoz gure azalpen sintaktiko-espresiboarekin zeren errekurtsio burulehenak ez du urrutiratzen hitz gako espresiboa bukaeratik bitartean eta buruazkenak bai duen urrutiratzen, horrela zapuztuz irainaren indarra, eta gutxiagotuz bere erabilera. [Jatorrizko textua]

Hor nik nahiago nuen adibidez:

Datu horiek bat datoz gure azalpen sintaktiko-espresiboarekin zeren errekurtsio burulehenak ez du urrutiratzen hitz gako espresiboa bukaeratik bitartean-ze buruazkenak bai duen urrutiratzen, horrela zapuztuz irainaren indarra, eta gutxiagotuz bere erabilera.

baina Joanes Urkijok erabili zuén justuki "bitartean eta" (1985, ikus hemen) eta, oharrean esan lez, mugatu behar nintzen ki erabilera zehatz hori. Edonola ere, berdin izanen zen, izan ere EHUko zuzentzaileek berdin pasatuko zutén euren galbahea:

Datu horiek bat datoz gure azalpen sintaktiko-espresiboarekin zeren errekurtsio burulehenak ez du urrutiratzen hitz gako espresiboa bukaeratik, buruazkenak bai duen urrutiratzen bitartean, horrela zapuztuz irainaren indarra, eta gutxiagotuz bere erabilera. [Textu zuzendua eta finala]

[⇶]