Erlajazio komunikatiboak errazten dú disanbiguazio estrukturala an perpaus erlatiboak

Sarrera honetan genioenez, "-n" bidezko perpaus erlatibo buruazkenak (RelN) izan daitezké azaltzaileak edo murriztaileak aráuz kontextua, nahiz ez duten erakusten batere diferentzia estrukturalik, izankí, zentzu horretan, anbiguoak. Gogora daigun:

Atzoko sarreran genioen ze "-n" erlatiboak izan daitezké murriztaileak edo ez-murriztaileak aráuz kontextua. Puntu horretaz, ikus ondorengo aipua ganik R. de Rijk burúz "-n" erlatiboak ("Studies in Basque syntax: relative clauses", 1972):

What about the distinction between restrictive and appositive relative clauses, so important in the grammar of English and other Indo-European languages? I can be quite brief here: I am unaware of any syntactic differences in Basque between these two types of relative clauses, except for the obvious universal cooccurrence restrictions between either type of relative and certain types of head noun phrases. In Basque, like everywhere else, a relative clause that modifies a noun phrase with an underlying (i.e. deictic) demonstrative element must be non restrictive. When certain quantifiers, like guzti "all" and bakoitz "each" occur associated with the head noun phrase, the relative clause can only be restrictive. Apart from this, however, my investigations have failed to show any differences in syntactic behavior between the two. In particular, there is no difference in intonation between restrictive and appositive relative clauses in Basque.
...
No structural differences could be found between restrictive and non-restrictive (appositive) relative clauses. [R. de Rijk, 1972:139]

Interpretazioa, beraz, izan beharko litzaké kontextuala.

Finean, hori ez da baizik beste efektu bat ti inkoherentzia sintaktiko-interpretatiboa (berdin nola galdegaiaren unitate intonatiboa kin aditza, edo aposizioen ezintasun funtzionala artén galdegaia eta bere aditza).

Aldiz, estruktura erlatibo burulehenenetan, koherentzia sintaktiko-interpretatiboak (NRel) eskaintzen dizkigú posibilitate inanbiguoak nola ondorengoa, inanbiguoki azaltzailea:

Lagunek eskaini zidatén, ez edozein liburu, baizik eleberri bat, zein Etxaidek argitaratu zuen iaz.

non indarra jartzen den an kontraposizioa artén "edozein liburu" eta "eleberri klaseko liburu bat". Ikus ere ondorengo aukera, inanbiguoki restriktiboa:

Lagunek eskaini zidatén, ez edozein liburu, baizik eleberri bat zein Etxaidek argitaratu zuen iaz.

non indarra jartzen den an kontraposizioa artén "edozein liburu" eta "eleberri bat ganik Etxaide", zein den oso kontraposizio ezberdina respektu goragokoa. Hala nola ere ezberdina baitá ondorengo aukera restriktibo mugatua:

Lagunek eskaini zidatén, ez edozein liburu, baizik horixe eleberria zein Etxaidek argitaratu zuen iaz.

non indarra jartzen den an kontraposizioa artén "edozein liburu" eta "horixe eleberri konkretua zein Etxaidek idatzi zuén iaz".

Dira aukera inanbiguoak zein diren sortzen ti erlajazio (reflexibitate, pausazio,...) komunikatiboa zein eragiten dutén estruktura burulehenek, zein argiki kontrajartzen den kin estuasun komunikatiboa zein den nagusitzen noiz erábili estruktura buruazkenak. Izan ere, erlajazio komunikatibo horrek errazten dú disanbiguazio estrukturala an perpaus erlatiboak. [992] [>>>]