Erlajazio komunikatiboak errazten dú disanbiguazio estrukturala an perpaus erlatiboak

Sarrera honetan genioenez, "-n" bidezko perpaus erlatibo buruazkenak (RelN) izan daitezké azaltzaileak edo murriztaileak segun kontextua, nahiz ez duten erakusten batere diferentzia estrukturalik, izankí, zentzu horretan, anbiguoak. Gogora dezagun:

Atzoko sarreran genioen ze "-n"erlatiboak izan daitezké murriztaileak edo ez-murriztaileak segun kontextua. Puntu horretaz, ikus ondorengo aipua ganik R. de Rijk buruz "-n" erlatiboak ("Studies in Basque syntax: relative clauses", 1972):

What about the distinction between restrictive and appositive relative clauses, so important in the grammar of English and other Indo-European languages? I can be quite brief here: I am unaware of any syntactic differences in Basque between these two types of relative clauses, except for the obvious universal cooccurrence restrictions between either type of relative and certain types of head noun phrases. In Basque, like everywhere else, a relative clause that modifies a noun phrase with an underlying (i.e. deictic) demonstrative element must be non restrictive. When certain quantifiers, like guzti "all" and bakoitz "each" occur associated with the head noun phrase, the relative clause can only be restrictive. Apart from this, however, my investigations have failed to show any differences in syntactic behavior between the two. In particular, there is no difference in intonation between restrictive and appositive relative clauses in Basque.
...
No structural differences could be found between restrictive and non-restrictive (appositive) relative clauses. [R. de Rijk, 1972:139]

Interpretazioa, beraz, izan beharko litzaké kontextuala.

Finean, hori ez da baizik beste efektu bat ti inkoherentzia sintaktiko-interpretatiboa (berdin nola galdegaiaren unitate intonatiboa kin aditza, edo aposizioen ezintasun funtzionala arten galdegaia eta bere aditza).

Aldiz, estruktura erlatibo burulehenen koherentzia sintaktiko-interpretatiboak (NRel) eskaintzen dizkigú posibilitate inanbiguoak nola ondorengoa, inanbiguoki azaltzailea:

Lagunek eskaini zidatén, ez edozein liburu, baizik eleberri bat, zein Etxaidek argitaratu zuen iaz.

non indarra jartzen da an kontraposizioa arten "edozein liburu" eta "eleberri klaseko liburu bat".

Ikus ere ondorengo aukera, inanbiguoki restriktiboa:

Lagunek eskaini zidatén, ez edozein liburu, baizik eleberri bat zein Etxaidek argitaratu zuen iaz.

non indarra jartzen da an kontraposizioa arten "edozein liburu" eta "eleberri bat ganik Etxaide", zein den oso kontraposizio ezberdina respektu goragokoa.

Hala nola ere ondorengo aukera restriktibo mugatua:

Lagunek eskaini zidatén, ez edozein liburu, baizik horixe eleberria zein Etxaidek argitaratu zuen iaz.

non indarra jartzen da an kontraposizioa arten "edozein liburu" eta "horixe eleberri konkretua zein Etxaidek idatzi zuén iaz".

Dira aukera inanbiguoak zein sortzen dira ti erlajazio komunikatiboa ganik estruktura burulehenak, zein kontrajartzen da kin estuasun komunikatiboa zein nagusitzen da noiz erabili estruktura buruazkenak. Izan ere, erlajazio komunikatiboak errazten dú disanbiguazio estrukturala an perpaus erlatiboak. [⇶]