igandea, abendua 13, 2020

A misterioa e partaideak zein baztertu diren (an experimentuak e Erdozia) nahiz euren erroreak ez izán batere erratikoak

Erdoziaren tesi doktoralean (2006) jasotzen da experimentu bat zein, gero, orobat jasoko da an "Syntactic complexity and ambiguity resolution in a free word order language: Behavioral and electrophysiological evidences from Basque" (Laka, Erdozia, Mestres-Missé eta Rodriguez-Fornelles, 2009) eta baita an "Linearization preferences given “free word order”; subject preferences given ergativity: a look at Basque" (Laka-Erdozia, 2012), non konparatzen dituzté SOV eta OSV ordenak. Gauza da ze, experimentu horretan, hasierako 33 partaideetatik baztertu zituztén 10, zeinen emaitzak ez ziren konsideratu an analisi estatistikoa:

Esperimentuan, 33 jaiotzetiko euskaldun osasuntsuk parte hartu dute boluntario gisa. Ulermen ariketan, 16tik 6 hutsegite baino gehiago dituzten partaideen erreakzio denborak ez dira neurtu. Baldintza esperimentalen zailtasunaz gain, ulermen ariketaren diseinuak asko zaildu du esperimentua. Horregatik, hasierako 33 partaidetatik 10 kanpoan geratu dira. Analisi estatistikorako 23 partaideren datuak erabili dira (13 emakume eta 10 gizon). [Erdozia, Tesi doktorala, 2006]

Ikus, horretaz, ondorengo komentarioa an sarrera titulatzén "Very low?":

SOV eta OSV konparatzeko experimentuan, Lakak eta Erdoziak 33 parte-hartzaileeatik 10 eliminatu dituzte a posteriori, behin experimentuko ariketa guztiak egindakoan. 33tik 10!!! Lehenengo begiratuan ere, horrek itxura txarra du. Areago noiz ikusten dugu ze eliminatutakoen datuak (kasu horretan errore-portzentajeak) ez dira erratikoak, edo estrukturabakoak,  edo zentzubakoak, baizik-ze eliminatutakoen errore horiek gehien-gehienak direla OSV, eta erlativoki gutxi direla SOV.

Esan nahi baita ze, eliminatutako partaide horien erroreak dira guztiz relevanteak respektu ikerketaren helburua, zeren ari dira oihukatzen ze, experimentu horretan, OSV da askoz gutxiago efektivoa ezi SOV

Lakak eta Erdoziak esaten digute ze eliminatutako partaide horiek OSV esaldietan batezbeste huts egiten duté erantzunen %67 (esan nahi baita: 16tik 10'72), bitartean-ze SOV esaldietan huts egiten duté erantzunen %12'5 (esan nahi baita: 16tik 2!!!). 

Kalkulu batzuk egin ostean, hona hemen nola geldituko litzake grafikoa e errore portzentajeak noiz 10 partaide eliminatu horiek ez diran baztertzen (barra gorria) kin-eta errore-portzentajeak zein Lakak eta Erdoziak erabili dituzten (barra urdina, 10 parte-hartzaile horiek kanpoan utzita): 

Zehazki, 10ak kanpoan direlarik, SOV-k %4'3 eta OSV-k %15'6, hau da 3'63 aldiz errore gehiago, bitartean-ze 10ak barruan daudelarik, SOV pasatuko litzake ki %6'78 eta OSV ki %31'13, hau da 4'59 aldiz errore gehiago. Esan nahi baita ze, oinarrian, partaide eliminatuetan errepikatzen da ber patroia zein ez-eliminatuetan, halan-ze ez da ulertzen zergatik kendu dituzten (zoritxarrez, ez dugu biderik jakiteko zein izan dan 10 partaide horien eragina gain erreakzio-denborak eta irakurketa-denborak).

Bai, dudagabe misterio bat da zergátik autoreek baztertu dituztén zénbat-eta 10 partaide (ia herena) zeinen datuek regularki handitzen zituztén experimentuko errore-kopuruak (eta errore-proportzioak berdin), areago noiz, aldi berean, eta modu nekez kalifikagarrian, Lakak eta Erdoziak esango diguten ze experimentu horretako errore-kopurua dén oso baxua!!!!!!!! Hara! Baina, eúrek bajatu dituzte errore kopuruak, eúrek baztertu dituzte experimentuko hainbat partaide justuki zeren euren erroreak zirén "ustez handiegiak", nahiz ondo regularrak ("ikus "Very low?"): 

Baina, gauza da ze, Lakak eta Erdoziak, behin parte-hartzaileen ia heren bat kanporatutakoan (Laka-Erdoziarentzat errore gehiegi zituztelakoan, nahiz erroreek jarraitu ber patroia), eta horren ondorioz, behin  errore gehienak eta ondo relevanteak baztertutakoan (%58 inguru), atrevitzen dira ki esan ze experimentu horretan erroreak dira very low:

(3C) [goragoko grafikoaren barra urdinak, noiz baztertu dituzte 10 parte-hartzaileak] shows that, even though the amount of errors in the comprehension question was very low, it was significantly higher for OSV sentences. [Laka eta Erdozia, "Linearization preferences given “free word order”; subject preferences given ergativity: a look at Basque" (2012)]
Nóla dei dakioke horri? Zinez, ez da sinestekoa! []

Etiketak: