asteartea, abuztua 31, 2021

Indar prosodikoa ez ohi da kokatzen an buruak, baizik an osagarriak, erákutsiz osagarrien rhematikotasun handiagoa respektu buruak

Orain dela gutxi mintzo ginen gain "subjektu-predikatu oinarrizko hurrenkera" komunikatiboa (azpi baldintza eta behar komunikatibo orokorrak), zeintan behin emanda sujetu thematiko normalean-labur bat (edo ez-gutxitan eliptikoa), gero tipikoki emanen dá predikatu rhematiko normalean-luzeagoa

Antzera, predikatuan ezberdindu ahal izaten dugú, alde batetik, parte gutxio rhematiko bat: aditza, zein dén predikatuko buru diskursibo eta sintaktikoa, eta bestetik, parte rhematikoena: objetua, zein dén predikatuko osagarri diskursibo eta sintaktikoa, eta zein izaten dén luzeagoa zein aditza eta zein sujetua ere.

Sintagma preposizional edo postposizionaletan orobat egoten dá, alde batetik, preposizioa edo postposizioa (buru diskursibo eta sintaktikoa), zein dén erlatiboki gutxio rhematikoa eta laburragoa ze bere osagarria, zein gehien-gehienetan izaten dén parte rhematikoena eta luzeena (egoten dirá azpiosagarri kateatuak, non egon ahal dirá, adibidez, perpaus erlatiboak edo konparatiboak).

Orohar, buru diskursiboak (eta sintaktikoak) izaten dirá gutxio rhematikoak eta laburragoak zein euren osagarriak, eta justuki zatio izán gutxio rhematikoak, izaten dirá prosodikoki gutxio nabarmenduak: izan ere, indar prosodikoa ez ohi da kokatzen an buruak, baizik an osagarriak, erákutsiz osagarrien rhematikotasun handiagoa respektu buruak

Horretaz, genioén hemen:

Lan informatibo horretan sintaxi buruazkenak ez du laguntzen (sintaxi antiinformatiboak ez du laguntzen). Horretaz mintzo ginén an zuzendubako idatzia hen "Sintaxi buruazkenaren etengabeko efektu sotil eta ezkutuak" (2019) (klikatu gain irudia finéz ikusi hobeki):

Hau da:

Osagarrien buru sintaktikoek (adibidez, konjunzioek, pre edo postposizioek edo aditzek) eskaintzen duten informazioa izaten da referentziala; alegia, oinarrizkoa afin ondo kontestualizatu ditzagun euren osagarriak eta oso bereziki esaldiko azken gako informatibo edo espresiboak, baina, hala ere, ez da izaten bertan informaziorik rematikoena, esanguratsuena, edo espresiboena, zeini eman nahiko geniokeen indar handiena. Hori dela eta, sintaxi buruazkenen osagarri-buru hitz-ordenak ez du batere laguntzen kokatzen bukaeran elementu sintaktikoki-informatiboki-prosodikoki esanguratsuena.
Bai, errepikatzen dugu: indar prosodikoa ez ohi da kokatzen an buruak, baizik an osagarriak, erákutsiz osagarrien rhematikotasun handiagoa respektu buruak. []

Etiketak: ,