"draiño" soltea: akaso jarraikiz antzeko eredu bat (analogia)

Atzoko sarreran ondorengo galdera agertzen da referitua ki momentuá zeintan atzizkiak pasatzen diren ki izán hitz solteak:

Ados, baina, ¿noiz pasatzen dira atzizkiak izatera hitz solteak?

Azken sarreretako kontextuan, galdera izan liteké: nóiz edo nóla pasatzen da "-raino" atzizkia ki "draino" forma soltea? Eta ez da erraza jakitea, baina nik uste ze, pausu hori (berrinterpretazio hori, reanalisi gramatikal hori) gerta zitekén noiz hiztun batzuek (ekialdekoak, zirkunstantzia batzuetan) bilatu eta aurkitu zutén bide bat ki erabili "-raino" kin adverbio tenporalak nola "gaur" edo "bihar" (ikus sarrera hau). Hor ikusten da ze autoreek duda egiten dute buruz izaera gramatikala hen "draiño", halatan-ze, batzuk interpretatzen duté atzizkia dela (atxikia emanez), eta beste batzuk postposizioa (soltea emanez). Ikus an OEH:

oraindaraino.
(-raño Lar, H), oraindraino (SP), oraindrano (vEys, H), oraidraino (R-uzt), orainderaino, ora(i)drano.
Hasta ahora. "(Hasta) aquí, hasta ahora" Lar. v. oraindaino.

Hik begiratu ukhan duk mahatsarno ona oraindrano. Lç Io 2, 10. Karitatez berotzatzu bihotzak, / herraz eta gaitzeristez oraindaraño hotzak. EZ Man I 38 (II 23 oraidaraño, II 186 orain daraño). Baldin oraiñ daraño egondu bazarade itxuturik bizioten [sic] eta bekatuetan. (Munarriz, 1753). FLV 1989, 117. Leituko da orainderaño bezala euskerazko librotxo bat. (Larraun, 1762). ETZ 126. Orai drano nik egin düdanak ezpeitü deüs balia. Mst I 19, 1 (SP huneraino, Ch orai arteraiño, Ip orai artino, Ol gaurdaiñokoan). Zure grazia eztian / oraidrano izan nüzü. Mustafa. (ap. DRA) Orainderaño egin tugunak / eman diozkagu bertzeri. Auspoa 97, 21. Ama, zure nahiak oro egin zitit oraidrano, zure seme legian. Ip Hil 148. v. tbn. Oradrano: O Po 6. Tt Onsa 138 (Arima XIV oradraino). [OEH]

Reanalisi hori egon zedin, paper bat joka zezakén a-mekanismoa deitzén analogia. Nola gertatuko zen? Ba, aurreko aipuan bertan aurkitzen ditugu beste forma batzuk, gurearen esangura berekoak, nola orai arteraiño edo orai artino, non dauzkagun "arteraiño" eta "artino" solteak (zein batzuetan agertuko dirá atxikirik ere), eta non, gainera, orobat aurkitzen ditugún "-raiño" eta "-iño" barneraturik. Hortaz, bide beretik, akaso analogiaz, ez dirudi hain zaila ze hiztun batzuek interpreta eta reanaliza zitzatén "-draino" edo "-daraino" atzizkiak nola "draino" edo "daraino" postposizioak (solteak). Akaso gero, postposizio reanalizatu hori zabalduko zen ki beste erabilera batzuk, nola "-ra draino", zeintaz mintzatu ginen atzo.

Edonola ere, gauza da ze hiztun (edo idazle) batzuk, nola edo hala, hasi ziren interpretatzen "draiño" soltea, eginéz reanalisi gramatikal bat, esan nahi baita reinterpretazio bat e-material linguistikoa. [⇶]